Oorsprong poollicht op hoge breedte ontraadseld

Over hoe poollicht ontstaat bestaan nog veel onduidelijkheden. Door beelden van de cluster-satellieten van ESA en de IMAGE-satelliet van NASA te combineren, hebben onderzoekers nu de oorsprong ontdekt van poollicht dat op hoge breedtegraad voorkomt.

Aurora of poollicht, een lichtgevend verschijnsel aan de nachthemel, is het meest zichtbare gevolg van de invloed van de Zon op de Aarde. Desondanks blijft dit schitterend spektakel nog grotendeels onbegrepen.

Poollicht verschijnt doorgaans in ringvormige gebieden tussen 65 en 70 graden noorder- en zuiderbreedte, de zogenaamde poollichtovalen. Deze ovalen omsluiten de “poolkappen” op grote breedtegraad (in deze context niet te verwarren met de ijskappen op de grond).

De vorming van poollicht hangt af van de oriëntatie van het magnetisch veld in de interplanetaire ruimte (dit wordt bepaald door de zon en verandert voortdurend). Wanneer dit veld noordwaarts is, dan kunnen er poollichten ontstaan in de poolkappen, en niet alleen in de poollichtovalen. Een bijzonder voorbeeld is wat men de theta-aurora noemt, omdat die vanop grote hoogte eruitziet als de Griekse letter Thèta, namelijk de poollichtovaal waar een lijn midden doorheen loopt.

Terwijl de mechanismen die poollicht in de poollichtovaal veroorzaken redelijk goed gekend zijn, bleef de oorsprong van theta-aurora mysterieus sinds de ontdekking ervan door satellieten in de jaren 1980. Dankzij een studie die gegevens van de Cluster satellieten van ESA en de IMAGE satelliet van NASA combineert, werd er nu een verklaring gevonden voor dit type poollicht op grote breedtegraad.

Deze ontdekking werd gepubliceerd in het prestigieuze tijdschrift Science. Ook Romain Maggiolo van het Belgisch Instituut voor Ruimte-Aeronomie (BIRA) was bij het onderzoek betrokken.