Amerikaanse wetenschappers bestudeerden oude radarwaarnemingen van Venus. Daarbij ontdekten ze een krater van bijna twee kilometer in diameter die in acht maanden tijd ingrijpend van vorm en grootte veranderde.
Beeld: Impressie van de schildvulkaan Maat Mons op Venus, op basis van Magellan-waarnemingen. Credit: NASA/JPL
De planeet Venus is bijna even groot als de aarde, en heeft dezelfde inwendige samenstelling: een kern van ijzer en nikkel en een dikke mantel van gesteenten. Je zou dan ook verwachten dat Venus — net als de aarde — vulkanische activiteit vertoont. Toch is daar nooit doorslaggevend bewijs voor gevonden. Dat valt ook niet mee, omdat het oppervlak van de planeet schuilgaat onder een dik, permanent gesloten wolkendek.
De Amerikaanse geofysicus Robert Herrick en radartechnicus Scott Hensley beweren nu echter overtuigende aanwijzingen gevonden te hebben voor actief vulkanisme op de buurplaneet van de aarde. Ze bestudeerden oude radarwaarnemingen van Venus die begin jaren 1990 zijn verricht door de Amerikaanse ruimtesonde Magellan. Daarbij ontdekten ze een krater van bijna twee kilometer in diameter die in acht maanden tijd ingrijpend van vorm en grootte veranderde.
Schildvulkaan
De krater ligt op de flank van Maat Mons, een kolossale schildvulkaan op Venus die wel wat weg heeft van de grote schildvulkanen op Hawaii. Maat Mons is een van de gebieden op Venus waar planeetonderzoekers actief vulkanisme zouden verwachten. Volgens Herrick en Hensley is vulkanische activiteit inderdaad de meest waarschijnlijke oorzaak van de waargenomen veranderingen in het landschap.
Radarwaarnemingen zijn veel moeilijker te interpreteren dan gewone foto’s, dus de twee onderzoekers houden in hun artikel in Science nog een kleine slag om de arm. Maar vulkanoloog Bernd Andeweg van de Vrije Universiteit van Amsterdam vindt de publicatie behoorlijk overtuigend. Volgens hem is zo’n ingrijpende vormverandering in zo’n korte tijd moeilijk op een andere manier te verklaren.
Pas begin jaren 2030 zal het oppervlak van Venus opnieuw met behulp van radar in kaart worden gebracht, en dan veel gedetailleerder dan Magellan dat dertig jaar geleden deed. De verwachting is dat de Amerikaanse ruimtesonde Veritas en de Europese Venusverkenner EnVision veel meer en duidelijkere sporen van vulkanische activiteit zullen aantreffen.
