Rendez-vous met een komeet

Sinds zijn lancering in 2004 vloog Rosetta meer dan zes miljard kilometer door de binnendelen van ons zonnestelsel, waarbij de ruimtesonde drie keer op korte afstand langs de aarde vloog, één keer langs Mars scheerde en onderweg twee asteroïden passeerde. Om energie te besparen brachten de ESA-onderzoekers Rosetta ruim tweeënhalf jaar geleden in een soort winterslaap. Op 20 januari van dit jaar wekte de boordcomputer alle systemen terug op. Vervolgens werden de grote zonnepanelen op de zon gericht en de radioantenne op aarde. Zo kon Rosetta een eerste teken van leven versturen naar de vluchtleiders in Duitsland, en koers zetten richting de komeet 67P/Churyumov-Gerasimenko.

De kilometers tot de bestemming nemen nu razendsnel af. Rosetta heeft vandaag (29 juli) nog minder dan 2.000 kilometer te gaan, en op 6 augustus moet de ruimtesonde aankomen bij haar komeet. De afstand tussen de twee zal dan amper 100 kilometer bedragen. Daarna vliegt Rosetta een jaar lang met de komeet mee, steeds dichter naar de zon toe, waarbij ze nauwkeurig registreert hoe de komeet op de toenemende hitte reageert.

Het spectaculairste deel van de missie vindt plaats op 11 november 2014. Dan daalt de kleine lander Philae, zo groot als een wasmachine, af naar het oppervlak van de komeet, om ter plekke foto’s te maken en metingen uit te voeren. Daarvoor moet Philae iets doen wat nooit eerder is gedaan: een zachte landing maken op een komeet.

Kometen behoren tot de primitiefste bouwstenen van ons zonnestelsel. Ze brachten vermoedelijk het grootste deel van het water en de bouwstenen van het leven op aarde, meer dan 4,6 miljard jaar geleden. Een diepte-analyse van de komeet zou nieuwe informatie daarover moeten opleveren. (sciam, kv)

De kern van komeet Churyumov-Gerasimenko bestaat uit twee delen die door de onderlinge zwaartekracht tegen elkaar aan worden gehouden - een zogeheten 'contact binary'. Daardoor lijkt de komeet een beetje op een gigantisch badeendje. De opnamen zijn op 11 juli gemaakt door Rosetta en kort daarna gepubliceerd op de blog van de Planetary Society. Blogster Emily Lakdawalla kwam de opnamen tegen op een webpagina van het Franse ruimtevaartagentschap CNES, maar de link naar die pagina lijkt niet langer te werken. Mogelijk was er sprake van een premature onlinepublicatie. Het dubbele karakter van de ijzige komeetkern doet vermoeden dat Churyumov-Gerasimenko mogelijk een zeer poreuze structuur heeft. Sowieso betekent de merkwaardige, onregelmatige vorm een grote uitdaging voor de Philae-lander van Rosetta, die op 11 november een afdaling naar het komeetoppervlak moet maken. (gs)