Tweede keer zwaartekrachtgolven gedetecteerd
16 juni 2016 door Govert SchillingEen zoveelste bevestiging van Einsteins relativiteitstheorie, maar vooral: een nieuw venster op ons universum.
Voor de tweede keer zijn wetenschappers erin geslaagd om zwaartekrachtgolven te detecteren van twee naar elkaar toe spiralende zwarte gaten op 1,4 miljard lichtjaar van de aarde. Dat is vandaag bekend gemaakt op de 228ste bijeenkomst van de American Astronomical Society in San Diego. De waarneming is gedaan met de twee LIGO-detectoren, die in de Amerikaanse staten Louisiana en Washington staan opgesteld.
De bekendmaking komt slechts vier maanden na de allereerste detectie van zwaartekrachtgolven, met dezelfde detectoren. LIGO meet zwaartekrachtgolven door uiterst kleine variaties te detecteren in de reistijd van laserbundels die honderden malen heen en weer worden gekaatst in kilometerslange vacuümtunnels. Deze variaties ontstaan wanneer rimpelingen in de ruimtetijd, veroorzaakt door snel bewegende ‘zware’ hemelobjecten, voorbijtrekken aan de aarde.
Uit de signatuur van de geregistreerde zwaartekrachtgolven leiden de wetenschappers af dat deze zijn ontstaan kort voordat twee zwarte gaten – van respectievelijk 14 en 8 zonsmassa’s – samensmolten tot één snel draaiend zwart gat van 21 zonsmassa’s. De ‘verdwenen’ zonsmassa is omgezet in energie die in de vorm van zwaartekrachtgolven is uitgestraald.
De twee botsende zwarte gaten hadden dus iets minder massa dan die van de eerste detectie. Hierdoor verliep hun samensmelting wat langzamer en konden de LIGO-detectors het verschijnsel een seconde lang waarnemen – vijf keer zo lang als de eerste keer. De nieuwe detectie is gedaan op tweede kerstdag van 2015.
