Venus voor de zon: nu of nooit

In de ochtend van woensdag 6 juni staan Venus, de Aarde en de zon perfect op één lijn. Venus zal dan als een kleine zwarte bol over de zon bewegen. Het fenomeen is uiterst zeldzaam. De volgende overgang, op 11 december 2117, zullen u en ik vermoedelijk niet meer meemaken.

De overgang begint kort na middernacht, en duurt ongeveer zes uur. Helaas bevindt de zon zich bij ons tijdens het grootste deel van de overgang onder de horizon. Daarom krijgen we pas na zonsopgang (vanaf half zes) laag aan de horizon enkel het laatste deel van de overgang te zien. Rond zeven uur is het unieke natuurfenomeen voorbij. Het is niet veilig om met het blote oog naar de zon te kijken. Wie de Venusovergang wil volgen zorgt daarom best voor een eclipsbrilletje. Deze zijn gratis of tegen een kleine prijs te verkrijgen op tal van evenementen die rond de Venusovergang worden georganiseerd. Onderaan deze pagina vindt u een overzicht.

Maan als spiegel
Tijdens de Venusovergang vindt ook een uniek wetenschappelijk experiment plaats. De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA gaat dan de maan als spiegel gebruiken om de Venusovergang te bestuderen. De Hubble Space Telescope waarmee de observatie moet gebeuren, kan immers niet rechtstreeks in de zon kijken. Daarom richt het de ogen op de maan. De telescoop vangt het zonlicht op dat weerkaatst op de maan, en filtert daaruit de kleine fractie zonlicht die tijdens de overgang door de atmosfeer van venus passeert. Dat licht bevat een vingerafdruk van de atmosfeer rond Venus.



Het experiment is een test om op dezelfde manier overgangen van planeten in andere zonnestelsels te bestuderen. Astronomen kennen de chemische samenstelling van de atmosfeer van Venus, en weten dat het geen sporen van leven bevat. Het experiment tijdens de Venusovergang dient om te evalueren of de spiegeltechniek in staat is om dezelfde vaststelling te maken, en dus overgangen van aardachtige planeten, waar mogelijk wel leven is, in andere zonnestelsels accuraat te bestuderen.

Wetenschappers gebruikten deze techniek eerder ook al om via de maan naar leven op aarde te sporen.


Meer over de Venusovergang
U leest meer over de Venusovergang in Eos van deze maand (nu in de winkel) en in Eos Weekblad op iPad.

Activiteiten
Wilt u een activiteit rond de Venusovergang op deze agenda plaatsen? Mail dan naar kim.verhaeghe@cascade.be

België

• De Koninklijke Sterrenwacht van België zal dit fenomeen ook volgen via de satelliet Proba 2.
   

• Kijkmoment op het dakterras van het MAS Antwerpen - GEANNULEERD
   

• Urania Hove

Urania is geopend vanaf 5 uur om met verschillende telescopen veilig de Venusovergang waar te nemen. De toegang is gratis, maar voor het ontbijt vragen we €5 (reserveren via info@urania.be). Eclipsbrillen zijn te verkrijgen in de Astroshop aan €2.
 

• Gent Volkssterrenwacht Armand Pien

om 5u30 aan de ingang van de Boekentoren zijn (Rozier 9, 9000 Gent). 50 plaatsen mogelijk. Inschrijven via info@rug-a-pien.be. Gratis ontbijt na de happening.

• Bochelt

Het Educatief Centrum voor Natuur en Sterrenkunde in Bocholt nodigt u uit om de venusovergang te bekijken op het dakterras van De Steen in het centrum van Bocholt. Inschrijven is verplicht en kost 2,5 euro. Inschrijven kan je doen via info@ecns.be. De organisatie voorziet in koffiekoeken, koffie, thee. De deuren gaan open om 5u. De inschrijvingen zijn beperkt tot 150 personen.


Nederland
Overzicht van activiteiten van sterrenkunde-amateurs en publiekssterrenwachten

Livestreams

VenusTransit app