Daarom gebruiken we Tinder

Sinds 2014 veroverden mobiele datingapplicaties stilaan de Vlaamse datingwereld. Dat jaar gebruikten naar schatting 50 miljoen mensen wereldwijd de mobiele datingapplicatie Tinder. Het bedrijf zelf weigert nog steeds om gegevens over hun gebruikers te delen. Toch blijkt Tinder de meest populaire datingapp voor heteroseksuele gebruikers in verschillende westerse landen.

Doordat Tinder aan Facebook gekoppeld is, is het zeer eenvoudig om een profiel aan te maken. In tegenstelling tot bekende online datingsites, waar mensen vaak gekoppeld worden op basis van een ingewikkeld algoritme dat onder andere rekening houdt met de persoonlijkheid van de gebruiker, filtert en selecteert de Tindergebruiker andere Tinderaars op basis van een beperkt aantal zaken zoals fysieke afstand, geslacht, en leeftijd.

Met uitzondering van een korte bio die beperkt is tot 500 tekens, is de selectie van potentiële partners voornamelijk gebaseerd op enkele foto's. Daardoor durven sommige gebruikers de app ook wel eens te omschrijven als "pure vleeskeuring."

Technologie en seks

Tinder kreeg de afgelopen jaren veel kritiek. Zo brak er eind 2015 een Twitteroorlog uit tussen Tinder en Vanity Fair, nadat journaliste Nancy Jo Sales een artikel gepubliceerd had waarin ze beweerde dat Tinder een hookup applicatie is die ervoor zorgt dat er geen interesse meer is voor het aangaan van serieuze relaties.

De media en menig onderzoeker zijn er stellig van overtuigd dat Tinder voornamelijk een seksapplicatie is, die grotendeels gebruikt wordt om casual seksuele ontmoetingen zoals one night stands en casual sekspartners zoals friends with benefits te vinden. In het Verenigd Koninkrijk maakten journalisten van Channel 4 er in 2015 zelfs een documentaire over.

Toch is het niet de eerste keer dat we met een boze vinger naar de technologie wijzen wanneer ons seksueel gedrag verandert. Ongeveer een eeuw geleden was het de schuld van de auto en de entertainmentindustrie dat jongeren begonnen te "daten". Door de vrijheid die gepaard ging met de komst van de auto kon de jeugd eindelijk ontsnappen aan het strenge toezicht van ouders en familie.

De entertainmentindustrie, denk aan bioscoopzalen en dansclubs, creëerde daarenboven een zekere privacy binnen de publieke sfeer. Deze relatief goedkope vormen van romantiek introduceerden het concept van "daten", waarin mannen gewoonlijk een vrouw op date vroegen en haar dan trakteerden op een maaltijd of een cinematicket in ruil voor enige vorm van seksuele intimiteit, zoals een kus. Ook toen aanschouwden oudere volwassenen en onderzoekers dit intieme gedrag dat vandaag de dag als normaal beschouwd wordt, nogal argwanend.

Dat brengt ons bij de volgende vraag: bevinden we ons met de komst van mobiele datingapplicaties in een gelijkaardige situatie? Bieden de nieuwe technologische ontwikkelingen ons meer seksuele vrijheid?

Het Grote Tinder Project

Om dit te onderzoeken startte ik in 2015 het Grote Tinderproject. Iets meer dan 3000 Tindergebruikers namen ondertussen al deel. In samenwerking met Elien de Caluwé, assistant professor aan Tilburg University, ontwikkelde ik de Tindermotievenschaal (TMS) op basis van vier verschillende studies.

Studie 1 bestond uit een kwalitatief onderzoek dat uitgevoerd werd in de Verenigde Staten. Achttien studenten vertelden tijdens een diepte-interview uitgebreid over hun Tindergebruik, -motieven en -ervaringen. Studie 2, 3, en 4 bestonden daarentegen uit kwantitatieve vragenlijsten die online ingevuld werden in Vlaanderen. Op basis van studie 1 konden we 8 Tindermotieven opstellen die bevraagd werden aan de hand van verschillende items.

Studie 2 bevatte een open vraag die peilde naar redenen om Tinder te gebruiken die volgens de respondenten niet voorkwamen in de lijst met motieven die we in Studie 1 vonden. Welgeteld 1728 Vlaamse Tindergebruikers namen deel aan deze studie en hielpen ons om nog 5 andere motieven te onderscheppen.

Studie 3, waaraan 485 Vlaamse Tindergebruikers deelnamen, diende om de uitgebreide, finale versie van onze Tindermotievenschaal bestaande uit 71 items te reduceren tot 58 items aan de hand van factor- en betrouwbaarheidsanalyses. Deze finale versie werd uiteindelijk gevalideerd in

Studie 4, waaraan 1031 Vlaamse Tindergebruikers deelnamen.

13 Tinder motieven

In totaal vonden we 13 motieven om Tinder te gebruiken. Elke respondent kon voor elk motief aan de hand van een aantal items aangeven in hoeverre hij of zij Tinder helemaal niet (1) tot helemaal wel (7) gebruikte voor deze redenen.

De meeste respondenten gaven aan Tinder te gebruiken als vorm van entertainment wanneer ze zich verveelden. Een groot aantal van de respondenten gaf ook toe vooral nieuwsgierig te zijn naar wat de applicatie precies inhoudt.

Ten derde kan de applicatie ook gebruikt worden als een tool om nieuwe vrienden te vinden. Het bedrijf zelf zag ook in dat mobiele datingapplicaties tegenwoordig een sterke sociale rol spelen. Daarom lanceerden ze in juli 2016 Tinder Social.

Die functie zorgt ervoor dat het makkelijker is om nieuwe vrienden te maken binnen de directe omgeving en benadrukt het swipen als groepsgelegenheid, gezien vriendengroepen voortaan ook met elkaar kunnen afspreken. Toch bleek deze sociale component van Tinder niet zo succesvol, gezien het bedrijf in augustus 2017 besliste om deze functie niet langer te gebruiken.

Het relatiemotief staat, tegen de verwachtingen in, op de vierde plaats. Dat impliceert dat Tinder door de meeste Tindergebruikers toch gepercipieerd wordt als succesvol middel om op zoek te gaan naar een serieuze relatie.

Daarnaast functioneert Tinder ook als een soort van "ego-booster". Heel wat Tinderaars geven eerlijk toe Tinder wel eens te gebruiken als een instrument om beter in te schatten hoe goed ze nog in de markt liggen. Dat was significant verschillend naargelang geslacht. Vrouwen gebruiken de applicatie iets vaker om zelfbevestiging bij anderen te zoeken dan mannen.

Op de zesde plaats staat afleiding. Voor veel studenten is Tinder de ideale afleiding tijdens examens. Om het in de woorden van één van onze respondenten te omschrijven: "Ik praat liever met iemand die ik niet ken wanneer ik wat afleiding nodig heb, dan dat ik mijn vrienden lastigval en hen daardoor ook nog eens afleid."

Daarnaast geven sommige Tinderaars aan de applicatie te gebruiken om hun sociale vaardigheden en flirttechnieken te verbeteren. Doordat het eerste contact via Tinder meestal online plaatsvindt, creëert de applicatie een veilige omgeving om de eerste stap te zetten.

In onze steekproeven zaten ook een aantal holebi's. Deze mensen gaven aan dat ze Tinder een handige applicatie vonden om mensen met dezelfde seksuele geaardheid in hun buurt te vinden. Ondanks dat er gelijkaardige applicaties bestaan voor dit doelpubliek, zoals Grindr, benadrukten homoseksuele mannen in onze steekproef dat ze Tinder liever gebruiken wanneer ze op zoek zijn naar een serieuze relatie. Grindr is naar hun mening te sterk gefocust op het seksuele aspect van online ontmoetingen.

Een aantal Tinderaars geeft ook aan Tinder te gebruiken omdat ze druk voelen van hun vriendenkring. Een vrouwelijke respondent vertelde ons dat haar vriendin het beu was dat zij nog steeds over haar ex zeurde, bijgevolg haar smartphone overnam, in haar naam een Tinderprofiel aanmaakte en enthousiast begon te swipen. Samen startten ze een handvol gesprekken met haar Tinder-matches en diezelfde avond nog had de respondent al een Tinderdate.

Op de tiende plaats staat reizen. Voor reizigers en expats blijkt Tinder handig te zijn om in contact te komen met locals. Zo leer je meteen waar de beste restaurants zijn, de tofste uitgaansbuurt en kan je soms zelfs privé taallessen scoren.

Op de elfde plaats staat dan uiteindelijk het seksuele motief. Slechts een klein aantal Tindergebruikers geeft toe Tinder te gebruiken om one night stands of een friend with benefits te vinden. Belangrijk is wel om te vermelden dat mannen toch een significant hogere score rapporteerden dan vrouwen.

Een relatief klein aantal Tindergebruikers gaf aan Tinder te gebruiken om over hun ex heen te raken. Tinder representeert voor hen een soort van statement dat ze genoeg gerouwd hebben om de relatie en dus helemaal klaar zijn voor iets nieuws. In sommige gevallen is het ook gewoon om te checken of hun ex zelf al actief is op Tinder.

Tot slot, op de dertiende plaats en dus het laagst scorende motief: Tinder gebruiken omdat je het gevoel hebt dat tegenwoordig iedereen Tinder gebruikt.

Hebben we meer seks door Tinder?

Dat brengt ons terug naar de oorspronkelijke vraag: hebben we meer seks door Tinder? Neen. Alleszins, dat impliceren de resultaten van dit onderzoek aangezien de gemiddelde Tinder-gebruiker laag scoort op het seksuele motief. Toch is het belangrijk om te benadrukken dat deze vier studies slechts de eerste stap zijn om deze ingewikkelde relatie nauwkeurig te onderzoeken. Motieven komen immers niet altijd overeen met feitelijk gedrag. Het zou dus kunnen dat het Tinder-gebruik toch leidt tot meer seksuele ontmoetingen, hoewel dat niet het voornaamste motief van de gebruikers is. Het is ook plausibel dat Tinder-gebruikers niet durven toegeven dat ze een seksueel motief hebben. Volgens sommige onderzoekers is het mogelijk dat gebruikers zich veroordeeld voelen als ze toegeven de applicatie om seksuele redenen te gebruiken. Er is dus meer onderzoek nodig om een helder antwoord op onze vraag te formuleren.

Doe mee aan het Tinder project

Elisabeth Timmermans doet onderzoek naar mobiele dating apps zoals Tinder. Ze is op zoek naar mensen die tijdens een diepte-interview hun ervaring met mobiele dating apps willen delen. Ook mensen die hun partner vonden via een mobiele dating app kunnen deelnemen aan dit onderzoek. Je vindt meer informatie over haar onderzoek op haar website: http://www.liefdeintijdenvantinder.be/nl/onderzoek/. Heb je interesse om deel te nemen aan dit onderzoek? Contacteer Elisabeth dan via timmermans@eshcc.eur.nl