Is het mogelijk de geluidsbarrière te doorbreken zonder luide knal? De NASA gaat het uittesten met een bijzonder vliegtuig.
De NASA heeft het licht op groen gezet voor de bouw van een nieuw experimenteel vliegtuig, de X-59. Het toestel zal gebruikt worden voor onderzoek naar de sonic boom, de luide knal die weerklinkt als een vliegtuig door de geluidsmuur vliegt.
De sonic boom zorgt al voor geluidsoverlast sinds de jaren vijftig, toen de eerste supersonische straaljagers in dienst werden genomen. Tussen 1956 en 1968 ontving de Amerikaanse luchtmacht meer dan 38.000 klachten over schade door sonic booms. De schadeclaims waren zeer divers: van gebroken vensterglas over gestorven huisdieren tot onrustig geworden vee. Naast de officiële klachten ontving de luchtmacht ook duizenden verontruste telefoontjes.
De sonic boom speelde ook de Concorde parten. Om geluidsoverlast te vermijden, mocht het toestel enkel boven zee sneller dan het geluid vliegen. De verplichte slakkengang boven land verhoogde het brandstofverbruik drastisch, want de Concorde was nu eenmaal ontworpen om snel te vliegen.
De NASA doet al sinds 1959 onderzoek naar de sonic boom. Dat onderzoek culmineert nu in de X-59, die samen met vliegtuigbouwer Lockheed Martin wordt ontwikkeld. De X-59 moet bewijzen dat de sonic boom kan afgezwakt worden.
Van knal naar plof
De X-59 heeft een bijzondere vorm. Het toestel is bijna zo lang als een Boeing 737 maar heeft een spanwijdte kleiner dan die van een sportvliegtuigje. De smalle romp biedt plaats aan slechts één inzittende, de piloot. Het vliegtuig heeft ook een uitzonderlijk lange neus, die een derde van de totale lengte in beslag neemt.
Door de bijzondere vorm van de X-59 zal de sonic boom worden afgezwakt van een luide knal tot een zachte plof. ‘De sonic boom zal op de grond niet of nauwelijks hoorbaar zijn’, zegt NASA-onderzoeker David Richwine.
De eerste vlucht is gepland voor 2021. Daarna zal het vliegtuig een aantal testvluchten uitvoeren boven de Californische woestijn. Een met sensoren uitgeruste straaljager zal in de buurt van de X-59 vliegen om de geluidssterkte van de sonic booms te meten. In een volgende fase zal de X-59 boven enkele steden vliegen en de geluidsmuur doorbreken, om te onderzoeken hoe de inwoners het geluid ervaren.
De bouw van de X-59 kost meer dan 240 miljoen dollar. Maar het toestel zal een belangrijke bijdrage leveren aan de Amerikaanse economie. De X-59 effent immers het pad voor vliegtuigbouwers als Boeing en Lockheed, die nieuwe supersonische passagiersvliegtuigen op de markt willen brengen.
