Laser herkent ‘vuile bom’ van ver

Met een nieuw lasersysteem zijn radioactieve bommen binnenkort in een-twee-drie opgespoord.

Een droom voor terroristen, een nachtmerrie voor veiligheidsdiensten: een terrorist laat midden in een drukke stad een conventionele bomlading vergezeld met wat radioactief materiaal ontploffen. Het resultaat: de ‘vuile bom’ contamineert honderden tot zelfs duizenden mensen en een immens gebied moet worden afgezet. Hoewel de conventionele ontploffing nog steeds het dodelijkst is, heeft de radioactieve lading het grootste bereik en zal ze enorme paniek veroorzaken.

Gelukkig hebben terroristen tot nog toe niet de hand kunnen leggen op gevaarlijke radioactieve materialen – toch voor zover we weten. Moest dat echter het geval zijn, dan beschikken veiligheidsdiensten over weinig middelen om het inzetten van vuile bommen tegen te houden.

Maar er is hoop. Amerikaanse fysici van de University of Maryland testen momenteel een nieuw systeem uit om vuile bommen gemakkelijk te herkennen. Ze doen dat door middel van een stel goedkope lasers. Die kunnen geïoniseerde zuurstofmoleculen opsporen – het gevolg van gammastraling en dus een radioactieve lading in de buurt. Het grote voordeel van de nieuwe techniek is dat hij toelaat om van op grote afstand radioactiviteit te spotten. Handig voor veiligheidspersoneel, douanebeambten of luchtvaartpersoneel, want de huidige technologie (een geigerteller) vereist dat een verdachte bron van zeer nabije moet worden gescand, wat uiteraard gezondheidsrisico’s inhoudt.

Het nieuwe systeem maakt gebruik van twee laserbundels: een om de geïoniseerde atomen te spotten en één om die informatie – als ware het een spiegel – terug te kaatsen. De lasers kunnen opereren van op meer dan honderd meter afstand, terwijl ze straling tot op een halve meter van een verdachte bron kunnen identificeren. Het lasersysteem is ook hypergevoelig: 10 milligram van het radioactieve isotoop kobalt-60 is al voldoende om te worden opgemerkt. (sst)