Snelkoppelingen waren een briljante innovatie van Apple, en meestal zijn ze nuttig
In den beginne was er het toetsenbord. Als je je computer een commando wou geven, dan typten we die in. Toen kwam de Apple Macintosh. Die maakte de muis als standaardinstrument populair. We hoefden niet langer commando's voor het toetsenbord uit het hoofd te kennen! De computer was niet langer een speeltje van computergekke intelligentsia! Menu's gaven een lijst met alle beschikbare commando's weer, met de muis kozen we er een uit.
Toch speelde Apple nog op veilig. Aan beide kanten van de spatiebalk bevonden zich toetsen die op geen enkele klassieke schrijfmachine te vinden waren. Het waren toetsen die uitsluiten voor snelkoppelingen werden gebruikt. Ze waren bedoeld voor diegenen die het indrukken van toetsen efficiënter vonden dan met een muis door een menu te scrollen.
Ook vandaag nog blijven mensen snelkoppelingen gebruiken – in Windows is dat Control C voor kopiëren, Control V voor plakken – terwijl anderen de muis blijven gebruiken. Beide partijen kijken met enige minachting op elkaar neer.
Als lid van de eerste groep denk ik vaak na over de mnemoneutiek van de snelkoppelingen. Op je toetsenbord staan de 26 letters van het alfabet en 5 toetsen die, gecombineerd met andere toetsen, snelkoppelingen kunnen vormen. (Voor Mac en Windows kregen ze andere namen, maar het gaat om combinaties van Shift, Alt/Option, Ctrl/Command, Control, Windows en soms Fn.)
Met de snelkoppelingen kunnen we in een oneindig aantal programma's tientallen commando's invoeren. Maar kunnen we in die veelheid van commando's het overzicht nog wel bewaren? Het helpt dat Apple decennia geleden voor de belangrijkste functies voor alle programma's eenvoudige combinaties introduceerde. Terwijl je de Command-toets ingedrukt houdt, druk je op de eerste letter van Print (P), Bold (B), Italic (I), Underline (U), New (N), Quit (Q) of Save (S).
Microsoft adopteerde later dezelfde sequenties (en gebruikte daarvoor Ctrl in plaats van Command), zodat de combinaties nu universeel op alle computers werken. We zijn de copycats – ik bedoel de standaarden – dankbaar. Apple voegde daar nog Z voor Undo, X voor Cut, C voor Copy en V voor Paste aan toe. Op een Qwerty toetsenbord staan deze lettertoetsen keurig naast elkaar op de onderste rij, maar ze zijn niet zo eenvoudig te memoriseren.
Fervente Mac-gebruikers formuleren de volgende logica om een en ander wat eenvoudiger te maken. 'Z is de laatste letter van het alfabet en staat dus voor het ongedaan maken (Undo) van het laatste wat we deden. En V staat voor Paste want het V-teken is wat de corrector gebruikt om tekst tussen te voegen.' Oké, goed dan.
Heel wat ingewikkelder wordt het wanneer met éénzelfde letter meer dan één commando kan worden opgeroepen. Onder Windows zijn de meeste toetsaanslagen op een pc duidelijk: E staat voor Explorer, L voor Lock. Maar wat met het commando Start Dictation? Daarvoor kan niet de S worden gebruikt, want die staat voor Search, ook de letter D kan niet, want die staat voor Display Desktop. Dus werd het Windows H – een letter die zelfs niet in 'Start Dictation' voorkomt.
Ik denk dat ik sneltoetsen onlangs bij me opkwamen door een ernstige fout die Apple in 2015 beging. Het gaat om het volgende:
Als er één snelkoppeling bijna universeel is, dan is het de spatiebar voor het afspelen of pauseren van video of audio. Ze werkt voor elke videosite (YouTube, Netflix, Hulu...), elk editeerprogramma (Movie Maker, Final Cut,, Premiere, Avid...) en elke fotoapp (Google Photos, Amazon Photos, Flickr, iPhoto, Windows Photos...).
Maar in 2015 introduceerde Apple een nieuwe app voor Mac Photos. In dit programma betekende de spatiebar niet langer 'play video'. Er was op het toetsenbord geen sneltoets voor 'speel video'. In de plaats daarvan gebruikte Apple de spatiebar voor het openen van een thumbnail om het beeld op ware grootte te kunnen zien. Om een video af te spelen moest je je hand van het toetsenbord weghalen en naar de muis of het touchpad verplaatsen. Dit dus van het bedrijf dat het gebruiken van de spatiebalk voor het afspelen van video of audio uitvond! Gelukkig betekent de spatiebar in de laatste versie van Photos weer 'play/pause'. Om nu een foto te openen of te sluiten moeten we op Return drukken. Het kost me wat tijd om me aan te passen, maar met wat therapie kom ik er wel.)
Je hoeft je trouwens niet aan de combinaties van Apple en Microsoft te onderwerpen. Je kunt bijna elke snelkoppeling van Mac in een andere toetsencombinatie wijzigen, en gratis programma's maken hetzelfde mogelijk voor Windows. Vandaag is het jouw probleem als al dat toetsenwerk onhandig is. Maar alles is in elk geval beter dan je hand te hoeven optillen en naar de muis te grijpen. Wie wil dat nu doen?
