RFID-tags en andere technologieën moeten winkelen de 21ste eeuw inloodsen.
Regelmatig grasduinen we hier op de redactie in oude Eos'en, op zoek naar een vergeten artikel, maar evengoed om te kijken welke technologie of wetenschap er vroeger toe deed. In sommige domeinen is het de voorbije jaren hard gegaan, bijvoorbeeld in de geneeskunde of de genetica (crispr-cas!). Andere, technologische voorspellingen werden niet bewaarheid of komen trager uit dan voorzien. Zo duikt de vliegende auto af en toe op, maar echt van de grond kwam die vooralsnog niet. En ondanks de hoge vlucht van draadloze communicatie, blijft aan bepaalde technologie het label ‘beloftevol’ kleven. Oprolbare schermen bijvoorbeeld, of RFID-tags, die al sinds de jaren 1960 bestaan. Met RFID (Radio Frequency ID) of zijn jongere broertje NFC (Near-Field Communication) kan makkelijk een grote hoeveelheid informatie van honderden tags op afstand worden gelezen. Ze vonden in eerste instantie ingang in de logistiek, waar ze gebruikt worden om de flow van containers en paletten te volgen.
Maar RFID-tags moeten het winkelen eindelijk de 21ste eeuw inloodsen. Ze worden kleiner en krachtiger en dankzij speciale inkten zijn ze op steeds meer verpakkingen aan te brengen. Die kunnen eindelijk echt intelligent en interactief worden. Ze kunnen etiketten of flexibele displays bevatten die je aandacht trekken met bepaalde boodschappen – ‘bevat geen gluten’, of ‘promo want vervaldag komt eraan’. Van sommige producten zou je ook continu de versheid kunnen monitoren. In de supermarkt of bij de slager zal het bakje met gehakt wel volgens de regels koel zijn gehouden, maar wat als die rit naar huis langer duurt dat verwacht? Voor verse voedingsmiddelen is het niet verbreken van de koude keten essentieel.
RFID-tags maken barcodes en kassa's overbodig. In principe zou je met een volle kar gewoon de winkel uit kunnen lopen. De verpakkingen zijn geregistreerd, de betaling gebeurt automatisch. En lang aangekondigd zijn de koelkasten, die zelfstandig de inventaris bijhouden en het ontbrekende product automatisch online bijbestellen of die je waarschuwen als de houdbaarheidsdatum nabij is. Met de RFID-technologie kan het allemaal, maar ze breekt moeizaam door. Het heeft te maken met de kostprijs van de tags, die voor de fabrikanten nog te hoog is, en het ontbreken van een zogenaamde killerapp. Een toepassing die zo gebruiksvriendelijk is dat ze onmisbaar wordt en massaal kopers weet te verleiden.
Dat de retailsector op een kantelpunt staat, is duidelijk. Na muziek en andere media, banken, taxi's en tutti quanti lijken de supermarkten de volgende prooi van de hightechindustrie te worden. Amazon nam onlangs de Amerikaanse winkelketen Whole Foods over, met de bedoeling om ook de aankoop van verse voedingsmiddelen online te laten verlopen – mét de nodige aanbevelingen en reviews uiteraard. En dichter bij huis test Albert Heijn, eigenaar van internetwinkels Bol.com en Peapod, een apparaatje dat verpakkingen scant om online boodschappenlijstjes te maken. Of ze zullen doorbreken hangt ook van ons af, want deze marketingregel blijft alsnog overeind: de klant is koning.
