Verplicht carpoolen werkt

De verkeersdrukte in grote steden doet beleidsmakers wanhopen, en dat leidt soms tot ingrijpende beslissingen. Zo zijn er in verschillende Amerikaanse steden wegen of baanvakken die op drukke momenten voorbehouden zijn aan auto’s waarin behalve de chauffeur minstens één passagier zit.

Het idee is omstreden, omdat de maatregel de wegcapaciteit vermindert voor bestuurders die alleen in de auto zitten. Als die hun gedrag niet aanpassen, is de ingreep dus mogelijk contraproductief. Bovendien bestaat ook altijd het gevaar dat het verkeer uitwijkt naar andere doorgangswegen.

Valsspelen kan ook op andere manieren. Tot voor kort werden in de Indonesische hoofdstad Jakarta alle wagens met minder dan drie mensen erin gebannen van enkele centrale verkeersaders. Dat leidde tot de opkomst van zogenaamde ‘jockeys’, die je kon inhuren om mee te rijden.

Toch had de maatregel effect, tonen Amerikaanse wetenschappers in Science. Nadat de verplichting begin april werd afgeschaft, verminderde de gemiddelde snelheid tijdens de ochtendspits van 28 naar 19 kilometer per uur, en tijdens de avondspits van 21 naar 11 kilometer per uur.

Verrassend was dat het ook buiten de spitsuren aanzienlijk trager ging, en dat de alternatieve wegen niet rustiger maar drukker werden. De regel had dus wel degelijk een ontradend effect, besluiten de onderzoekers, één dat bovendien veel groter was dan dat van bijvoorbeeld de Londense ‘spitstaks’.