Nog nooit deden we zoveel videocalls als de voorbije maanden. Zowel professioneel als privé verliep ons menselijk contact voornamelijk via de kleine lens van onze webcam. Plots sprak zelfs mijn vijfjarige zich uit over naar welke systemen haar voorkeur uitgaat: FaceTime met de grootouders (‘Daar heb ik mama of papa niet voor nodig’), Zoom met de klas (‘Ik kan al mijn vriendjes samen zien!’) en Messenger met de beste vriendjes (‘Om digitaal verkleed spelletjes te spelen’).
Zelf vond ik mijn weg naar platformen als WhatsApp, Skype, GoToMeeting, BigBlueButton en Microsoft Teams. Mijn voorkeur wisselde naargelang het doel van de call. Uiteindelijk hadden vele mensen in lockdowntijden hun eigen favorieten. Vooral het gebruiksgemak leek daarbij te primeren.
Waar nagenoeg niemand bij stilstond was veiligheid. Al snel bleek Zoom het slachtoffer van zijn gebruiksvriendelijkheid. Het platform liet aanvankelijk iedereen met een betreffende link toe in meetings, wat leidde tot ongenode gasten. Hackers schuimden het internet af voor zulke links, of genereerden een willekeurige tiencijferige ID. Uiteindelijk ontstond het woord Zoombombing.
Ook na versleuteling waren je Zoom wellicht niet helemaal privé
Het platform leek het ook niet zo nauw te nemen met de privacy van zijn gebruikers. Zo kon de organisator van een meeting zien welke deelnemers het gespreksvenster niet volledig hadden openstaan (en hen van onoplettendheid beschuldigen) en had die inzage in privéchats.
Zoom luisterde naar alle verzuchtingen. Tegenwoordig worden deelnemers standaard eerst in een wachtruimte geplaatst, waarna het aan de organisator is om ze binnen te laten. Ze kunnen ook niet zomaar hun scherm delen. Het platform implementeerde ook zogenaamde end-to-end-versleuteling, waardoor de video in theorie enkel toegankelijk is voor de betrokken partijen in de call. Ook Zoom-medewerkers zien enkel de versleutelde, gecodeerde inhoud van jouw call.
Dat is ook hoe onder andere FaceTime en WhatsApp werken. Medewerkers van die platforms kunnen zien met wie je praat, maar je berichten kunnen ze niet lezen en je videocalls niet afluisteren. Ook niet op gerechtelijk bevel, wat de apps populair maakt in criminele middens.
Ondertussen zijn we ons meer dan ooit bewust van de waarde van een echt face-to-face-gesprek
Toch is er een adder onder het gras. Jouw berichten worden natuurlijk wel op je toestel bewaard. Elke fysieke toegang levert inzage, en niet noodzakelijk uitsluitend vanuit de app in kwestie. Facebook kan bijvoorbeeld informatie uitwisselen met de dochterapplicatie WhatsApp. Ook bij Zoom zijn er problemen. Het lijkt erop dat het platform aanvankelijk enkel transportencryptie aanbood, wat wil zeggen dat niemand van buitenaf de communicatie kan afluisteren. Maar Zoom zelf had wellicht nog steeds toegang tot je call. Mogelijk gebruikte het bedrijf die call om diensten aan te bieden, zoals inbellen met smartphone en actievesprekerdetectie.
Het bedrijf moest zich opnieuw verantwoorden. Zoom verzekerde critici ervan dat het de inhoud van gesprekken niet analyseerde, tenzij op gerechtelijk bevel. Momenteel laat het platform de keuze aan de organisator van een call of end-to-end-versleuteling gewenst is of niet.
Vooralsnog blijft videobellen een evenwichtsoefening tussen gebruiksgemak, veiligheid en privacy. Ondertussen zijn we ons meer dan ooit bewust van de waarde van een echt face-to-face-gesprek.
