"Vlinderoog" speurt naar kanker

Het is niet de eerste keer dat de natuur een inspiratiebron vormt voor wetenschappers. Dit is ook het geval bij onderzoekers van de Universiteit van Illinois. Zij ontwikkelden een camera die chirurgen helpt bij het vinden en verwijderen van kankergezwellen. Het apparaat is geïnspireerd op het oog van de prachtig blauwe vlinders van het Morpho geslacht.

De camera werkt met normale beelden die gecombineerd zijn met infraroodbeelden. Dit maakt het mogelijk om kankercellen die een fluorescent label hebben beter te bekijken. De technologie is sensitiever, preciezer, kleiner en kost minder dan de instrumenten die op het moment gebruikt worden. Veel chirurgen zijn afhankelijk van zicht en tast om kankerweefsel te verwijderen tijdens operaties. Grotere ziekenhuizen maken al gebruik van fluorescentie om de gezwellen beter op te zoeken en te verwijderen, maar die apparatuur is vaak te groot voor kleinere ziekenhuizen.

Met de nieuwe camera kan dit probleem omzeild worden, door deze te monteren op een bril. Zo spoorde de technologie tumoren in muizen met borstkanker met succes op. Door het toestel wordt weefsel zichtbaar dat veel dieper in het lichaam ligt dan met andere technieken. De camera pikt signalen op die onder de huid of weefsel liggen. Zo is er een kleinere kans dat gezonde cellen mee verwijderd worden.

Hoe vormen de vlinders een basis voor de nieuwe technologie? Ze hebben samengestelde ogen met verschillende fotoreceptoren die elk een ander deel van het lichtspectrum waarnemen. Naast traditioneel gekleurde beelden kunnen de vlinders hierdoor ook zien in de buurt van het infrarode spectrum. Door net als bij de vlinder een camera te produceren met verschillende fotoreceptoren naast elkaar hebben de onderzoekers een toestel gemaakt die beiden soorten licht ‘ziet’.