WHO: 'Luchtvervuiling is kankerverwekkend'

De Wereldgezondheids- organisatie (WHO) beschouwt de vervuilde buitenlucht die we inademen nu officieel als veroorzaker van longkanker. Alleen al in 2010 waren zo'n 223.000 dodelijke gevallen van longkanker te wijten aan vervuilde lucht.

Luchtverontreiniging is zelfs een van de belangrijkste milieu-oorzaken van kankersterfgevallen in het algemeen. Volgens het kankerinstituut IARC van de Wereldgezondheidsorganisatie is er voldoende bewijs dat vervuilde lucht longkanker veroorzaakt. Experts hebben daarvoor een grondige evaluatie gemaakt van de meest recente wetenschappelijke onderzoeken.

In sommige plekken ter wereld is het inademen van buitenlucht net zo ongezond als meeroken, stelde hoofdonderzoeker Kurt Straif. Ook zou het voor een hogere kans op blaaskanker zorgen.

Met name in regio's als Zuid-Azië, het oosten van Noord-Amerika en in Noord-Afrika is sprake van relatief veel luchtvervuiling, die bovendien vooral in opkomende industrielanden zoals China razendsnel is toegenomen. Eerder was al bekend dat luchtverontreiniging risico's op andere ziekten verhoogt, zoals luchtwegaandoeningen en hart- en vaatziekten.

Stedeling ademt regelmatig te vuile lucht

Hoewel de luchtvervuiling in Europa is verminderd, ademde in 2011 zo’n 90 procent van de stedelingen nog altijd regelmatig te veel vervuilde lucht in. Dat blijkt uit een onderzoek van het Europees Milieuagentschap (EEA), dat dinsdag werd gepubliceerd. In Nederland krijgen ook de plattelandsbewoners opvallend vaak te veel vuile lucht binnen.

Richtlijnen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) worden op grote schaal overschreden, zo schrijft het EEA. Vooral de hoeveelheden fijn stof en ozon zijn vaak veel te hoog. In Europese steden ademt 85 tot 98 procent van de inwoners jaarlijks regelmatig te veel van deze vervuiling in, waardoor zij een grotere kans hebben op bijvoorbeeld ademhalingsproblemen, hart- en vaatziekten en een vervroegde dood. Dat is niet alleen naar voor die mensen, maar ook voor de gehele economie, waarschuwt de EEA.

De aanpak van luchtvervuiling is anderzijds wel degelijk succesvol, schrijven de onderzoekers. De concentraties van deze gevaarlijke stoffen zijn namelijk met soms enkele tientallen procenten gedaald sinds 2002. Desondanks zijn ze dus nog steeds regelmatig te hoog; de concentraties zijn nog altijd schadelijk voor mensen. De luchtvervuiling wordt vooral uitgestoten door verkeer, industrie, energiecentrales, huishoudens en boerenbedrijven.

De WHO-richtlijnen zijn overigens geen bindende voorwaarden. EU-richtlijnen, die vaak minder streng zijn, zijn dat wel. Ook die worden volgens de EEA regelmatig overschreden. Zo ademt bijvoorbeeld zo’n 25-30 procent van de Europese stedelingen ook volgens de Europese Unie regelmatig te veel fijn stof in en daarmee overtreden hun landen de regels.

Volgens het rapport is het op het platteland over het algemeen beter toeven, al zijn er ook rurale gebieden waar regelmatig te hoge concentraties worden gemeten. Italië spant daarin de kroon, maar ook het Nederlandse platteland behoort tot de meer vervuilde groene gebieden van Europa als het gaat om de luchtkwaliteit.