Zo werkt de bom die de VS op Afghanistan losten

Het lijkt contraproductief om een bom te gooien op rebellen die in grotten diep onder de grond zitten. Zelfs al gaat het om de grootste niet-nucleaire bom die de VS ooit gebruikten. De GBU-43/B Massive Ordnance Air Blast Bomb (MOAB) die donderdagavond stellingen van IS in Afghanistan vizeerde, heeft de grond nooit geraakt.  Maar de enorme drukgolf die de 11.000 kilogram zware ‘moeder van alle bommen’ creëerde zou iedereen in de buurt hebben weggevaagd. Daarmee geeft de administratie van Trump een duidelijk signaal: ze is bereid alle macht aan te wenden die ze heeft.

Anders dan een bom die een gebouw of de grond moet doorboren, heeft de MOAB een zogeheten proximity fuse, een lont die van op een bepaalde hoogte de kop aansteekt.  ‘Dat kan op een hoogte tussen 15 en 305 meter’, zegt Edward Priest, ex-militair bij de Amerikaanse luchtmacht. ‘Wanneer de bom ontploft, verspreidt ze brandstof in de lucht.  De brandstof vernevelt. Dan is er een tweede explosie die de vernevelde brandstof in brand zet.’

Een Air Blast-bom ‘gaat minder splinteren dan een klassieke bom. Hier draait het allemaal om de druk. Ze kan bomen doen ontwortelen, die vervolgens kunnen versplinteren’, zegt Priest. ‘Met Air Blast-bommen vernietig je geen tanks, maar kan je wel de bemanning doden. Ook de IS-strijders die zich in de grotten ophielden, moeten door de druk zijn gestorven. Hij blaast je longen uit je mond. De druk keert je eigenlijk binnenstebuiten.’

De laatste keer dat de VS een Air Blast-bom gebruikten in Afghanistan dateert van de nasleep van 9/11. De luchtmacht zette toen een aantal kleinere BLU-82 Air Blast-bommen in de eerste gevechten tegen de Taliban en Al Qaida in. Onder andere in december, op de grotten van Tora Bora. De daaropvolgende jaren verdween de bom, die ook bekend staat als de ‘madeliefjesmaaier’, op het achterplan. ‘Ze is moeilijk te gebruiken’, zegt A.J. Clark, ex-militair en president van militaire softwarebedrijf Thermopylae Science + Technology. ‘Je wil de bom niet gebruiken als er bevriende troepen of burgers aanwezig zijn. Er is geen manier om ze te controleren.’

De beslissing van de VS om de MOAB donderdagavond in te zetten was allicht een eerder politieke keuze dan een militaire. ‘Als je die bom gebruikt, doe je dat in de eerste plaats om een statement over te brengen. In dit geval wilden de VS aantonen dat het hen nog steeds menens is in Afghanistan’, zegt Priest. Daarbij vermeldt hij dat de bom een enorme paddenstoelwolk creëert, die je van kilometers ver kan zien.

Clark gaat akkoord. ‘Deze bommen moeten vooral een psychologische impact hebben.’ Het leger gebruikt soms bunker buster-bommen om de grond te doorboren. Maar de grotten en tunnels zaten waarschijnlijk te diep om een effect te hebben met zo’n bom, voegt Clark toe. Na een vijfjarige impasse in Afghanistan lijkt het op een nieuwe wending. Met de moeder van alle bommen maakt de administratie van Trump in elk geval duidelijk dat ze de oorlog in Afghanistan naar een nieuw niveau wil tillen.

Bron: Scientific American