De voedingsindustrie wil kinderen beter beschermen tegen de gevolgen van reclame voor ongezonde voeding. Dat doet ze op eigen initiatief en naar eigen zeggen efficiënter dan de overheid. Experts zijn niet overtuigd.
Al sinds 2012 scharen voedingsproducenten en -handelaars zich achter de Belgian Pledge. Met die ethische code engageert de sector zich vrijwillig tot verantwoorde reclame voor kinderen jonger dan twaalf. Al te ongezonde producten mag de industrie niet naar hen promoten. Eind vorig jaar kwam er met de Pledge 3.0 een aangepaste, strengere versie.
Bedrijven die hun commerciële belangen ondergeschikt maken aan de gezondheid van kinderen: het klinkt mooi. Maar werkt die vorm van zelfregulering wel? Voedingsdeskundige Stefanie Vandevijvere betwijfelt dat. ‘De criteria waaraan voedingsmiddelen moeten voldoen, zijn lang niet strikt genoeg. Bij zoete koeken ligt de suikerlimiet op maar liefst 35 gram per 100 gram product. Dat is veel te veel. Producenten mogen dan zelfs een suikerwafel zonder zorgen promoten naar kinderen.’
Toch ‘verwelkomen’ beleidsmakers de inspanningen van de industrie, en de aangescherpte Pledge. Ze tonen zich verheugd dat ze een ‘partner’ vinden in de voedingsindustrie. ‘Maar wat kan en mag je precies verwachten van een koekjesfabrikant?’, vraagt Vandevijvere zich af. ‘Obesitas is au fond een probleem van overconsumptie. Zoals files een probleem zijn van te veel auto’s op de weg. Je vertrouwt een autobouwer toch ook niet ons mobiliteitsprobleem toe?’
Een samenwerking met de voedingsindustrie leidt tot twijfels over de negatieve gezondheidseffecten van bepaalde voedingsmiddelen, denkt expert voedingsbeleid Marion Nestle. ‘Een partnerschap impliceert dat je de industrie als een volwaardige stem erkent, naast de overheid en wetenschappers. Ze wordt mede-expert. Niet alleen in voedingstechnische debatten, maar zelfs ook in de bestrijding van obesitas. Een campagne van een fastfoodgigant die focust op het belang van beweging en een gezond gewicht: het klinkt nobel, maar het leidt vooral de aandacht af van de eigen verantwoordelijkheid.’
Volgens Nederlands gezondheidswetenschapper Jaap Seidell (Universiteit Amsterdam) is het aan de overheid om het onevenwicht tussen gezonde en ongezonde voedingsprikkels te herstellen. ‘Ongezonde prikkels domineren onze voedselomgeving. Een totaalverbod op online marketing voor ultrabewerkte producten zouden we niet mogen ervaren als betuttelend.’
