Franse onderzoekers hebben onderzocht of er een verband is tussen het eten van ultra-processed foods (sterk bewerkte voedingsproducten zoals vette snacks, koekjes, junkfood en frisdrank) en het risico op het ontwikkelen van kanker. In de periode 2009-2017 peilden ze met online vragenlijsten naar de voedselinname van Franse volwassenen.
De deelnemers moesten elk half jaar gedurende drie niet-opeenvolgende dagen hun dieet registreren. Ook werd hen jaarlijks gevraagd om hun gezondheidsgegevens in te vullen. Als een deelnemer registreerde dat hij of zij kanker had, werd er met hem of haar contact opgenomen. Indien nodig werd er contact gelegd met de behandelende arts. Op deze manier verzamelden de onderzoekers gegevens van bijna 105.000 deelnemers.
"Mensen die meer sterk bewerkt voedsel aten kregen vaker kanker: 10% meer inname van ultra-processed foods hield verband met een 12% grotere kans op het ontwikkelen van een vorm van kanker"
Het dieet van de deelnemers werd verdeeld in vier verschillende categorieën, waarvan ultra-processed foods er één was. De deelnemers zelf werden ook verdeeld in vier groepen, aan de hand van het percentage ultra-processed foods in hun dieet. Vervolgens bekeken de onderzoekers of er een verband bestond tussen de verschillende diëten en het ontwikkelen van kanker. Hieruit bleek dat mensen die meer sterk bewerkt voedsel aten vaker kanker kregen: 10% meer inname van ultra-processed foods hield verband met een 12% grotere kans op het ontwikkelen van een vorm van kanker.
De onderzoekers geven duidelijk aan dat een verband geen oorzaak-gevolgrelatie impliceert.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
De inleiding van het mediabericht meldt dat "de relatie tussen sterk bewerkt voedsel en kanker voor het eerst is aangetoond", en "wie 10% meer van dit soort junkfood eet 12% meer kans heeft op kanker". Het is echter niet duidelijk hoe dit precies werd onderzocht, of het voor alle vormen van kanker geldt, en hoeveel je wel of niet van dit soort voedsel mag eten.
"De mensen met de hoogste inname van ultra-processed foods rookten vaker, waren minder lichamelijk actief en hadden familieleden met kanker"
De onderzoekers geven aan dat een verband niet betekent dat er ook sprake is van oorzaak en gevolg. Eveneens belangrijk om te vermelden is dat de mensen met de hoogste inname van ultra-processed foods vaker rookten, minder lichamelijk actief waren en familieleden met kanker hadden. De onderzoekers hebben hier zoveel mogelijk rekening mee gehouden bij hun berekeningen, maar denken toch dat het dieet zelf van invloed is. Ze geven hier verschillende mogelijke verklaringen voor, waaronder obesitas. Wie meer bewerkt voedsel eet, loopt meer kans op ernstig overgewicht, en tussen obesitas en kanker bestaat een verband.
Deze studie toont niet aan dat veel junkfood eten kanker kan veroorzaken. Echt nieuws is het ook niet. Af en toe bewerkt voedsel (met weinig vitaminen, mineralen en vezels, maar veel calorieën, suiker, verzadigde vetten en zout) op het menu vormt geen probleem voor de gezondheid, zolang we er niet mee overdrijven.
