Josiah Zayner, een van de bekendste biohackers, lanceerde deze week een nieuw project met de ambitie om een vaccin op zichzelf te testen.
Biohackers willen de biologie democratiseren. Juist zoals iedereen een computer heeft, dromen ze van een toekomst waarin iedereen thuis een persoonlijk laboratorium heeft om aan de slag te gaan met DNA en bacteriën. De huidige coronacrisis zien biohackers als een kans om de meerwaarde van zo’n toekomst aan te tonen.
Al in maart mobiliseerden biohackers zich om de strijd aan te gaan tegen het coronavirus. Hun ambities gingen van het verzamelen van informatie over hoe jezelf te beschermen tegen het virus tot het maken van een eigen vaccin. Uit die projecten is tot nu toe weinig concreets gevolgd.
Josiah Zayner, een van de bekendste vertegenwoordigers van deze beweging, lanceerde deze week een nieuw project met de ambitie om een vaccin op zichzelf te testen. Het is niet de eerste keer dat biohackers aan zelfexperimentatie doen. Al in 2017 verwijderde Zayner het eiwit myostatine uit een deel van zijn onderarm (zie het filmpje hieronder). Myostatine remt de spiergroei af en in theorie zou de uitschakeling van dit eiwit zijn spiergroei moeten bevorderen.
Een wetenschappelijke paper na-apen
Zayner behaalde een doctoraat in moleculaire biofysica aan de universiteit van Chicago. Na zijn doctoraat kreeg hij een prestigieuze beurs om aan de slag te gaan rond synthetische biologie bij NASA, waar hij onderzocht hoe je bacteriën kan aanpassen om Mars leefbaar te maken. Daarna sloot hij zich aan bij de biohackerbeweging en richtte onder meer zijn eigen bedrijf The ODIN op, een bedrijf dat mensen wil leren hoe thuis aan genetische modificatie te doen.
Over zijn nieuwste project verscheen deze week een uitgebreid stuk bij Bloomberg, waarin Zayner meer details geeft. Zayner baseert zich op een paper uit Science die gepubliceerd werd op 20 mei. Daarin werd beschreven hoe een DNA-vaccin erin slaagde een beschermende reactie van het immuunsysteem van apen tegen het coronavirus uit te lokken. Geïnspireerd hierdoor wil Zayner dit vaccin ook op mensen testen, in de eerste plaats op zichzelf.
Zayner werkt in dit project samen met David Ishee, een biohacker uit Missisippi, en Dariia Dantseva, een biohacker uit Oekraïne. Samen organiseren ze wekelijks een live stream waar ze het proces uiteenzetten. Zowel Zayner als Ishee waren eerder al te zien in de Netflix-documentaire Unnatural Selection die deels over de biohackerbeweging ging.
Wetenschappelijke twijfels
Er zijn uiteraard ook twijfels en zorgen. In het stuk van Bloomberg komt Hank Greely aan het woord, een bio-ethicus verbonden aan de Stanford-universiteit. Hij betwijfelt het nut van deze stunt en vreest vooral dat mensen die Zayner willen nabootsen zichzelf schade kunnen berokkenen. Een steekproef van drie personen is bovendien wetenschappelijk niet veel waard.
Mensen die Zayner willen nabootsen kunnen zichzelf schade berokkenen. Een steekproef van drie personen is boven wetenschappelijk niet veel waard
Zayner en zijn medewerkers zien er zelf vooral een emancipatorisch en pedagogisch verhaal in. Ze willen aantonen dat mensen zelf aan de slag kunnen met biologie en niet blind moeten vertrouwen op universiteiten of grote bedrijven. “Ik zou graag een toekomst zien waarin biotechnologie minder geheimzinnig is,” vertelt Ishee aan Bloomberg, "maar het meest realistische dat hieruit zal komen, is dat mensen het nieuws dat ze lezen misschien beter zullen begrijpen."
Scheiding van Wetenschap en Staat
Al in 1978 provoceerde de wetenschapsfilosoof Paul Feyerabend zijn collega’s door de oproep tot een scheiding van Wetenschap en Staat (naar analogie van Kerk en Staat). De Wetenschap zou geseculariseerd en gedemocratiseerd moeten worden.
Biohackers ambiëren iets gelijkaardigs. Ze willen een wereld waarin elk individu thuis zijn eigen wetenschap kan bedrijven. Zo tweette Zayner recent nog dat “het gek is dat het thuis uitvoeren van genetische modificatie bij elk organisme, zelfs onschadelijke, in sommige (meestal Europese) landen illegaal is”.
Dat er dus iets concreets uit het experiment van Zayner zal volgen is te betwijfelen. De inzet van zijn actie situeert zich eerder op maatschappelijk niveau. Zayner droomt van een andere plaats voor wetenschap in onze levens. Wetenschap zou dan niet enkel de mysterieuze oorsprong worden voor allerlei leuke technische snufjes, maar ook een middel dat we zelfstandig zouden kunnen gebruiken om onze eigen levens te verbeteren.
