Daarom staan vogels gehurkt

Vogels staan en lopen in een nogal ongewone gehurkte positie, met de bovenbenen bijna horizontaal gepositioneerd. Paleontologen analyseerden 3D-beelden van dinosauriërs, de verre voorouders van de vogels, om uit te zoeken hoe dat komt.

De onderzoekers van Royal Veterinary College in Londen digitaliseerden de skeletten van 17 archosauriërs, de groep van landdieren waartoe naast uitgestorven dino’s ook krokodillen en vogels behoren. Aan de 3D-reconstructies voegden ze het vlees en de spieren toe om het lichaamsgewicht en de positie van het massamiddelpunt in te schatten.

Vervolgens bestudeerden de paleontologen hoe dat massamiddelpunt wijzigde gedurende de evolutie van de dinosauriërs, en welke lichaamsveranderingen daarvoor verantwoordelijk waren. Eerder onderzoek toonde al aan dat de eerste archosaurussen, ongeveer 245 miljoen jaar geleden, meer leken op moderne krokodillen: ze liepen op vier poten, en hadden een zware staart. Later in hun evolutie, ongeveer 235 miljoen jaar geleden, gingen de dino’s op twee poten lopen. Aanvankelijk waren hun poten gestrekt, met een verticaal bovenbeen, net zoals wij op onze benen staan. Maar naarmate de staart korter en lichter werd, verschoof het massamiddelpunt naar voor, waardoor de dinosauriërs minder verticaal en meer gehurkt gingen staan: meer “vogelachtig” dus.

De resultaten van dit nieuwe onderzoek spreken die hypothese niet tegen, maar wijzen wel op een essentiële ‘vergetelheid’: de invloed van de steeds zwaarder wordende voorpoten in hun evolutie naar vleugels. Ook die massa vooraan zorgde mee voor de verschuiving van het massamiddelpunt naar voren, en dus voor de shift van een rechtopstaande naar een gehurkte positie. Het onderzoek staat deze week in Nature. (kv)