De grazende mens

Onze voorouders aten zo’n 3,4 miljoen jaar geleden voor het eerst grassen. Zo maakten ze het onderscheid met andere primaten, melden onderzoekers in Proceedings of the National Academy of Sciences.

De meeste apen eten hoofdzakelijk fruit en bladeren. Net als hun verre voorouders dat deden. Maar zowat 3,4 miljoen jaar geleden breiden enkele van die voorouders, zoals de Australopithecus afarensis ('Lucy'), hun dieet uit met grassen en cypergrassen, kruiden met een grasachtig uiterlijk. Die evolutie hielp uiteindelijk de ontwikkeling tot mens, die vandaag nog steeds massaal grassen nuttigt. Denk maar aan graansoorten als tarwe, mais of rijst.

Dat onze voorouders gras aten betekent mogelijk dat ze het leven in bos inruilden voor een leven op de savanne en dus rechtop gingen lopen. Het blijft echter de vraag waarom het zo lang moest duren: 6 miljoen jaar geleden waren graslanden al wijdverspreid in oost-Afrika en de eerste grazers zijn 10 miljoen jaar oud.

Vier studies aan de University of Utah analyseerde koolstofisotopen bij 173 tanden van elf primaten die tussen 4 miljoen en 10.000 jaar geleden in Afrika leefden. De verhouding tussen de aangetroffen koolstof-12 en koolstof-13 verraadt het dieet. Zo zorgen bijvoorbeeld mais en gierst voor meer koolstof-13. De resultaten zijn echter beperkt. We weten niet welk deel van de planten onze voorvaderen aten en ook niet of ze dat rechtstreeks deden of door grasetende dieren te nuttigen. Het eerste bewijs daarvan is zo’n 2,5 miljoen jaar oud. Ook kan het zijn dat onze voorouders algen etende vissen aten: dat kan een vals resultaat van gras opleveren. (tn)