Recensie

Docu ‘Een Andere School’ mist de slagkracht van een kritische blik

In Een Andere School toont regisseur Johan Van Schaeren hoe een groep onderwijsvoortrekkers in de jaren 1970 een vernieuwend schoolsysteem startte.

In 1975, goed vijftig jaar geleden, stampte een groep onderwijsvernieuwers in het Vlaams-Brabantse Kessel-Lo bij Leuven een nieuwe school uit de grond. De Appeltuin ging van start volgens het Freinet-principe, een onderwijsmethode die honderd jaar geleden werd ontwikkeld door de Franse onderwijskundige Célestin Freinet en die gestoeld is op leren door ervaring en sociale ontwikkeling.

Regisseur Johan Van Schaeren, zelf een Freinet-alumnus, gaat een halve eeuw later langs bij de leerlingen en leerkrachten, intussen vijftigers en zeventigers, die destijds deel uitmaakten van die eerste Freinet-generatie in Vlaanderen. De oprichters doen honderduit uit de doeken hoe ze, ondanks tegenkanting uit verschillende hoeken en zonder enige overheidssubsidie, deze vrije onderwijsvorm ingang deden vinden in onze contreien.

De Freinet-pedagogie gooit de klassieke opstelling met een lesgever vooraan in de klas overboord. Leraren en leerlingen kwamen meer op gelijke hoogte en er werd projectmatig gewerkt vanuit de beleefwereld van de kinderen.

Vele ideeën van toen zijn vandaag algemeen gangbaar in heel wat scholen van het gemeenschapsonderwijs, maar werden destijds met argusogen bekeken. Bovendien telt Vlaanderen het hoogste aantal Freinet-scholen ter wereld: 105 stuks, tegenover bijvoorbeeld maar 16 in Nederland en 20 in Frankrijk.

Van Schaeren vermengt origineel materiaal uit de jaren 70 met hedendaagse beelden van diezelfde protagonisten. De vele struikelblokken waar ze toen mee kampten komen uitgebreid aan bod, maar de grote misser in Een Andere School is het gebrek aan een kritische blik, een andere stem. De docu is één lange lofzang voor het Freinet-onderwijssysteem, maar een neutrale kijk op de zaak door een expert ter zake ontbreekt. Het had de film, die ondanks de pittige lengte van dik twee uur blijft boeien en op knappe manier de invloed van de Freinet-beweging weergeeft, nog net dat tikkeltje meer slagkracht bezorgd.

Een Andere School, Johan Van Schaeren. Vanaf 19 februari in de zalen via Dalton Distribution. Alle info over vertoningen op www.eenandereschool.be