Een peperduur velletje natuurkunde

De voorzijde van het manuscript.

Vandaag verkocht het Londense veilinghuis Christie’s een manuscript van Isaac Newton (1642-1727) voor het astronomische bedrag van 1.973.761 euro. De verkoopprijs ligt daarmee bijna dubbel zo hoog als de meest optimistische inschatting van het veilinghuis. Het velletje, dat gedateerd is omstreeks 1694, bevat voorheen onbekende revisies die Newton wilde opnemen in de tweede editie van zijn magnum opus Philosophiae Naturalis Principia Mathematica (1687). 

In de Principia formuleerde Newton voor het eerst zijn drie wetten van beweging, waarmee hij de grondslag legde van de klassieke mechanica. Ook de gravitatiewet, die de aantrekking beschrijft tussen voorwerpen door de zwaartekracht, staat hierin opgenomen.

In de tweede uitgave van het werk voerde Newton hier en daar aanpassingen door. In het zopas geveilde manuscript staan aantekeningen over onder andere de baan van een komeet en wiskundige verschillen tussen hyperbolen, parabolen en ellipsen. Uiteindelijk zijn niet al deze aantekeningen opgenomen in de nieuwe versie van de Principia, die verscheen in 1713.  

Op de voor- en achterzijde van het kladje staan samen ongeveer 540 woorden. Ongeveer 90 daarvan zijn van de hand van David Gregory, een Schotse wiskundige en astronoom. Hij was gefascineerd door Newtons werk. Van 4 tot 7 mei 1694 bezocht hij Newton in Cambridge. Wellicht is het manuscript in die periode ontstaan. 

De laatste grote veiling van Newtons manuscripten dateert van 1936, met de Sotheby Sale. De zogeheten Portsmouth Papers, die veel van Newtons religieuze en alchemistische manuscripten bevatten, werden toen geveild voor 9.000 pond.