Fries, West-Vlaams en Waals met uitsterven bedreigd

Vandaag worden er wereldwijd naar schatting 6.000 talen gesproken, maar dat aantal slinkt. Sommige experts vermoeden dat er over honderd jaar nog maar zo’n 600 talen zullen bestaan, een afname met maar liefst 90 procent. Vooral talen die door een kleine groep mensen gesproken worden, bevinden zich in de gevarenzone.

Dat fenomeen is niet nieuw. In het verleden roeiden kolonisatoren geregeld hele bevolkingsgroepen uit, en daarmee ook hun talen. Op die manier zijn bijvoorbeeld de meeste talen van de oorspronkelijke bewoners van Noord-Amerika en Australië verdwenen. Daarnaast is het voor sprekers van kleine talen ook gewoon opportuun om te switchen naar een grotere taal. Zo komt het vaak voor dat sprekers van kleine talen aan hun kinderen liever Engels of Frans doorgeven. En zodra een taal niet meer van generatie op generatie doorgegeven wordt, is ze de facto dood.

Volgens David Crystal hoeft er niet per se een conflict te zijn tussen een lingua franca en een lokale taal. ‘De eerste zorgt voor een onderlinge verstaanbaarheid, de tweede wordt gebruikt om identiteit uit te drukken. Een uitgebalanceerde meertaligheid is het ideaal.’

De UNESCO is zich ervan bewust dat vele talen bedreigd zijn, en rekent ze daarom tot het immaterieel erfgoed. Op haar website heeft de VN-organisatie een atlas van bedreigde talen opgesteld. Die zijn gerangschikt volgens de mate waarin ze bedreigd zijn, van kwetsbaar tot uitgestorven. In de Benelux zijn er volgens de atlas vier bedreigde talen (en dialecten): het Fries, Letzeburgs en West-Vlaams zijn kwetsbaar, het Waals is definitely endangered.