Mummie digitaal uitgepakt
28 december 2021 door GDVDankzij een nieuw onderzoek heeft de laatste onaangeroerde mummie uit het oude Egypte haar geheimen prijsgegeven. Zo’n veertig eeuwen na zijn begrafenis is farao Amenhotep I namelijk digitaal uitgepakt.
Zo ziet het gezichtsmasker van Amenhotep I er aan de buitenkant uit… (© S. Saleem and Z. Hawass)
Er is iets heel bijzonders met de mummie van Amenhotep I, die regeerde over het oude Egypte van ca. 1525 tot 1504 v.Chr.. In tegenstelling tot dat van alle andere in de 19de en 20ste eeuw uit hun tombe gehaalde farao’s, bleef zijn stoffelijk overschot onaangeroerd. Lees: zijn resten werden niet uit hun mummificatieomhulsel gehaald. Of tenminste toch niet in de moderne tijd, maar daarover zo meteen meer.
Tot nu, maar dan wel op een technologisch bijzondere én ethisch waardige manier. Het onderzoeksteam stond onder leiding van dr. Sahar Saleem (universiteit van Cairo). Geen archeologe maar een radiologe, en dat is geen toeval. Zij en haar collega’s zijn verbonden aan het vermaarde Egyptian Mummy Project, dat gebruikmaakt van de modernste scantechnieken bij de studie van mummies. Met een driedimensionale CT-scan heeft het team de mummie van Amenhotep I als het ware digitaal uitgepakt.
Zo maakt de driedimensionale CT-scan de binnenkant zichtbaar, in voor- en zijaanzicht, zonder de mummie te beschadigen of te onteren. (© S. Saleem and Z. Hawass)
Een unieke wetenschappelijke opportuniteit, stelt dr. Saleem: ‘We kunnen zonder verstorende neveneffecten nagaan hoe deze farao oorspronkelijk gemummificeerd en begraven is.’ Waarbij een historisch toeval voor een bonus zorgt. Zo’n 3000 jaar geleden is de mummie wel een paar keer manueel bewerkt. Om door grafrovers aangerichte schade te herstellen, met name. ‘We krijgen dus ook de kans te bestuderen welke restauratietechnieken men toen al kende en hoe men ze concreet gebruikte. Met deze methode kun je uiterst accuraat de verschillende lagen van het omhulsel digitaal afpellen. Daar komt nog bij dat de mummie goed bewaard is. Het gezichtsmasker, de windsels, de mummie zelf… we kunnen ze beter dan ooit tot in het kleinste detail bestuderen.’
Dr. Saheem ziet ook een breder belang in de door haar en haar team ontwikkelde methode: ‘Ze kan ook gebruikt worden voor antropologisch en archeologisch onderzoek van andere mummies uit andere periodes en andere streken. Ik denk bijvoorbeeld aan Zuid-Amerika.’
