Neanderthalers bewerkten leder

Neanderthalers bedachten een werktuig voor lederbewerking dat vandaag nog steeds wordt gebruikt.

Een hertenrib met een ronde gepolijste tip: meer is niet nodig om huid te bewerken zodat het leder zachter, glanzender en waterafstotender wordt. De Neanderthalers wisten dat 50.000 jaar geleden al. Wetenschappers vonden bij opgravingen in Frankrijk vier zulke werktuigen: het oudste meest complexe benen gereedschap uit Europa. Dergelijk gereedschap werd hiervoor alleen bij resten van de moderne mens gevonden. Vandaag wordt het onder de naam lissoir trouwens nog steeds gebruikt door lederbewerkers. Daarmee gaat dit Neanderthaler-erfgoed al langer mee dan het wiel.

Wetenschappers zijn er nog steeds niet uit welke mensensoort welk gereedschap eerst bedacht. In het geval van de lissoir lijkt de Neanderthaler het pleit te winnen: omdat de vier werktuigen werden gevonden op een plaats waar enkel Neanderthalers leefden én omdat ze 50.000 jaar oud worden geschat, terwijl de moderne mens 45.000 tot 40.000 jaar geleden naar Europa emigreerde. ‘Als Neanderthalers dit type werktuig zelf ontwikkelden, is het mogelijk dat de moderne mens deze technologie verkreeg van de Neanderthaler’, aldus Marie Soressi van de Universiteit Leiden, die ook verklaart dat de moderne mens waarschijnlijk Europa binnentrad met enkel puntige beenderwerktuigen. ‘Dit is het eerste mogelijke bewijs voor overdracht van Neanderthalers naar onze directe voorouders.’ Al kan het in theorie ook andersom, waarbij Neanderthalers de truc afkeken bij de moderne mens in het Nabije Oosten.

Het onderzoek werd gevoerd aan het Max-Planck-Institut für evolutionäire Anthropogie en de Universiteit Leiden. De werktuigen komen uit opgravingssites bij Saint-Avit-Sénieur in Zuidwest-Frankrijk, en staan beschreven in PNAS. (tn)