Bacteriën in de strijd tegen longkanker

Longkanker is een lastig te behandelen vorm van kanker. Bacteriële stoffen in combinatie met geneesmiddelen bieden mogelijk een nieuwe basis voor therapieën tegen longkanker.

Beeld: Microscopiebeeld van longkankercellen gekleurd met antilichamen tegen eiwitten die betrokken zijn bij cellulaire groei. Credit: Dhruba Deb/Columbia Engineering

In 2019 overleden in België 5.848 mensen aan de gevolgen van longkanker en in absolute aantallen is longkanker wereldwijd de meest dodelijke soort kanker. Huidige behandelingen van de ziekte bestaan meestal uit een operatieve verwijdering van de tumor, chemotherapie, bestraling, immuuntherapie of een combinatie van die therapieën. Longkanker is bovendien een erg heterogeen type kanker. Die heterogeniteit zorgt ervoor dat specifieke behandelingen voor bepaalde soorten longkanker nodig zijn. Sinds enkele jaren gebruiken onderzoekers bacteriën in wetenschappelijk onderzoek naar kanker en tegenwoordig vinden bacteriën zelfs toepassing in klinische studies. De resultaten van therapieën op basis van bacteriën zijn hoopgevend, maar voor sommige soorten tumoren zijn combinaties van bacteriële toxinen en andere geneesmiddelen wellicht de meest doeltreffende basis voor behandelingen.  

Onderzoekers verbonden aan de Amerikaanse Columbia-universiteit hebben resultaten van een nieuwe combinatie van geneesmiddelen in preklinische studies naar longkanker gepubliceerd. Voor de nieuwe behandeling hebben ze giftige stoffen, die afkomstig zijn van bacteriën, gecombineerd met andere gebruikelijke geneesmiddelen in kankerbehandelingen. Die geneesmiddelen met bacteriële stoffen hebben de onderzoekers getest in zowel tumorsferoïden, of 3D-clusters van tumorcellen gekweekt in schaaltjes, als in muismodellen.

Stoelgang

In de tumorsferoïden keken de onderzoekers naar de moleculaire mechanismen die de tumorcellen resistent maakten tegen bacteriële stoffen. Op basis van die bevindingen selecteerden ze geneesmiddelen die de mechanismen van de tumorcellen zouden blokkeren. Die geneesmiddelen dienden ze vervolgens in combinatie met de bacteriële gifstoffen toe. De onderzoekers stelden vast dat de nieuwe combinatie van geneesmiddelen en bacteriële stoffen zowel op moleculair als op cellulair niveau veranderingen teweegbracht in de tumorcellen. Om de bevindingen uit de celculturen te valideren, hebben ze de bacteriële therapie in muizen met longkanker onderzocht. Uit de resultaten van de muismodellen bleek evenwel dat de therapie de werking van tumorcellen belemmert.

De resultaten van het onderzoek zijn niet onverwacht volgens prof. Annelies Janssens (UZA). ‘In kankeronderzoek verkennen wetenschappers sinds langere tijd de mogelijke invloed van bacteriën op de behandeling van verschillende soorten kanker. Zo heeft een studie aangetoond dat longkankerpatiënten met bepaalde bacteriën in hun stoelgang gunstiger reageren op immuuntherapie. De invloed van bacteriën op de ontwikkeling van kanker is een interessant onderzoeksspoor voor nieuwe behandelingen’, zegt professor Janssens.

Bron: Columbia University, New York, Verenigde Staten