Beschermen mondmaskers tegen corona- en andere virussen?

De Aziatische inwoners in ons land slaan massaal mondmaskers in. Niet voor zichzelf, maar om te versturen naar de gebieden in het Oosten die getroffen zijn door het coronavirus. Dat blijkt uit een rondvraag bij Vlaamse apotheken. Ondertussen moeten de douaniers in Zaventem ook mondmaskers dragen.

Het Chinese coronavirus zorgt zelfs in België, waar nog geen gevallen bekend zijn (30-1-2020), voor een mondmaskerhype. De meerderheid van deze maskers zijn voor het buitenland bestemd en zijn bij veel apothekers uitverkocht. Volgens de Algemene Pharmaceutische Bond hebben ze geen nut bij het coronavirus en is handhygiëne veel belangrijker. 

De vakbonden eisten eerder deze week dat de douaniers voortaan mondmaskers moeten dragen. De woordvoerder van FOD Financiën benadrukt dat deze maatregel er kwam omdat de douaniers dit zelf vroegen, maar dat ze niet nuttig is. Ze komen enkel in contact met goederen, waardoor er weinig besmettingsgevaar is.

Het wetenschappelijk onderzoek naar het nut van mondmaskers om het verspreiden van virussen tegen te gaan is vrij beperkt. Een team van Japanse onderzoekers ging na of gebruik van een mondmasker een invloed had op het verspreiden van virussen door te niezen. 

Deelnemers moesten niezen met een gebruik van drie soorten mondmaskers. De onderzoekers maten de windsnelheid die de deelnemers produceerden tijdens het niezen. Ze vergeleken deze resultaten met de windsnelheid van niezen met en zonder mondmasker. De onderzoekers vonden dat die tienmaal minder sterk was doorheen een mondmasker dan zonder. 

Omdat sommige virussen zoals de griepvirussen zich vooral verspreiden via niezen, besluiten de onderzoekers dat het besmettingsgevaar lager ligt wanneer de bevolking mondmaskers draagt.

Een tweede onderzoek is een literatuurstudie waarin een internationaal team onderzocht of mondmaskers kunnen beschermen tegen infecties veroorzaakt door virussen (virale infecties). 

Ze vonden zes studies uitgevoerd in hospitalen, waar ziekenhuispersoneel mondmaskers draagt om zichzelf te beschermen. En slechts vier interventiestudies bij de algemene bevolking. In die laatste studies draagt een deel van de bevolking mondmaskers en een ander deel niet. Ze bekijken hoe de infectie verspreidt in beide groepen. 

De onderzoekers besluiten dat er weinig bewijs is dat mondmaskers het risico op infecties door virussen beperkt. De uitgevoerde studies hebben veel beperkingen en zijn zeer verschillend in methode. Daardoor is het moeilijk om besluiten te trekken.

Een mondmasker dragen kan nuttig zijn wanneer een besmette persoon in je omgeving in je richting niest of snottert. Het kan ook zinvol zijn in een ziekenhuissetting, waar artsen het zeer tijdelijk dragen, bijvoorbeeld tijdens een operatie. 

In beide gevallen is het enkel zinvol op voorwaarde dat je het masker correct draagt: het moet goed aansluiten op je neusbrug en rond je mond. Bij openingen tussen het masker en je gezicht ontstaan luchtstromen die de virussen gewoon weer doorlaten. Wanneer het te los zit, heeft het geen zin. Om die reden zijn ze ook weinig zinvol voor mannen met een (stoppel)baard. 

Om de verspreiding van (corona)virussen tegen te gaan, zijn volgende individuele aanbevelingen nuttig:

• Hoest of nies in de binnenkant van de elleboog.
• Was je handen regelmatig met water en zeep.
• Gebruik papieren zakdoeken bij het snuiten van je neus.
• Gebruik voor bescherming tegen virussen in de lucht een filtermondneusmasker met een bescherming van minimaal FFP2. Die hebben zeer fijne poriën om de virussen tegen te houden. 
  • Mondmaskers worden gekenmerkt met de code FFP. Dit staat voor Filtering Face Piece. We delen ze op in drie categorieën: FFP1, FFP2 of FFP3. Hoe hoger het cijfer, hoe beter de bescherming. 
  • Met je handen onder het masker komen om te bellen of aan je gezicht te komen, maakt zo’n masker zinloos. Het moet tegen je gelaat gedrukt blijven. 
  • Een groot nadeel van het dragen van deze maskers is dat het ademen zwaarder wordt.

Je kan beter klassieke hygiënische maatregelen in acht nemen, zoals regelmatig je handen wassen en niet niezen in de richting van anderen, dan een mondmasker dragen. Wil je dit toch gebruiken, dan moet je dat correct doen: druk het goed aan tegen de neus en laat het goed laten aansluiten op je gezicht. Neem het niet af om te bellen en kom er niet met je handen onder. Kies een type masker dat virussen tegenhoudt.