Bewegen is goed voor het brein. Welk mechanisme zit daar achter?

Lichaamsbeweging is niet enkel goed voor de spieren, maar ook voor de gezondheid van de hersenen. Dat komt doordat spieren tijdens het sporten moleculen afgeven die de hersenfunctie verbeteren. Daar spelen zenuwvezels een belangrijke rol bij, blijkt nu uit Amerikaans onderzoek.  

Het verband tussen lichaamsbeweging, spierfunctie en de gezondheid van de hersenen was al langer bekend. Maar op welke manier zenuwsignalen de spieren beïnvloeden, werd nog niet volledig begrepen. Een weefselmodel dat de neuron-spierverbinding voorstelt, dient die kloof nu te overbruggen.

Tijdens het sporten produceren spieren hersenversterkende hormonen en extracellulaire blaasjes, genaamd exosomen. Die stoffen spelen een belangrijke rol bij het in stand houden van de homeostase. Dat is een systeem dat verschillende lichaamsprocessen vanuit het brein stabiel houdt, zoals bijvoorbeeld de regulatie van temperatuur. Onderzoekers van de universiteit van Illinois zijn nagegaan of er een verband bestaat tussen de innervatie van spieren en de afgifte van die stoffen. Innervatie heeft betrekking op de aanwezigheid van zenuwvezels die een specifiek weefsel of orgaan voorzien van zenuwsignalen. Niet alle spieren in het lichaam worden op dezelfde manier geïnnerveerd. Sommige spieren hebben een uitgebreid netwerk van zenuwvezels die ze innervatie geven, terwijl andere spieren minder zenuwvezels hebben of helemaal niet geïnnerveerd zijn. Skeletspieren zijn verantwoordelijk voor beweging en worden doorgaans rijkelijk geïnnerveerd door bewegingszenuwcellen die signalen van het centrale zenuwstelsel naar de spieren sturen om ze te activeren.

Verstoorde zenuwverbindingen

Door zenuwen te stimuleren met glutamaat, ontdekten onderzoekers dat geïnnerveerde spieren meer hersenversterkende hormonen en extracellulaire blaasjes produceren. Dat wil zeggen dat spieren die door neuronen gevoed worden, meer stoffen produceren die de gezondheid van de hersenen bevorderen. Tijdens het sporten worden er gunstige hormonen, zoals irisine, afgescheiden en komen er meer extracellulaire blaasjes vrij die via een kettingreactie de neurologische ontwikkeling ondersteunen. Dezelfde zenuwen die de spieren vertellen dat ze moeten bewegen, zorgen voor de afgifte van die bevorderende moleculen.

Zenuwverbindingen spelen dus een belangrijke rol bij het reguleren van de hoeveelheid stoffen die spieren produceren. Als de zenuwverbindingen verstoord of afgenomen zijn, bijvoorbeeld door ziekte of ouderdom, kan dat invloed hebben op hoe goed spieren én de hersenen functioneren. Het behoud van een gezonde levenstijl, inclusief regelmatig blijven bewegen, kan helpen om de effecten van verminderde innervatie bij ouderen tegen te gaan.