Bodemdiertje maakt antibiotica

Niet alleen schimmels en bacteriën, maar ook een insectachtig bodemdiertje is in staat antibiotica te maken.

Nederlandse en Britse onderzoekers hebben ontdekt dat het insectachtige bodemdiertje Folsomia candida in stoffen kan maken die bacteriën doden. Tot nu toe werd aangenomen dat alleen schimmels en sommige bacteriën daartoe in staat waren. De wetenschappers onderzochten het genoom van het diertje en vonden twee genen die nodig zijn om het enzym isopenicilline-N-synthase te maken, dat op zijn beurt nodig is om  antibiotica te maken.

De genen zijn actief in de darmen van het diertje en verschillen van de corresponderende genen in schimmels. Maar de stukjes DNA die onmiddellijk met de functie van de enzymen te maken hebben, zijn exact dezelfde. De onderzoekers vermoeden dat de genen zijn overgesprongen van een schimmel of bacterie en vervolgens zijn opgenomen in het genoom van het diertje, ook al is dat zeer zeldzaam. Het overspringen tussen bacteriën onderling komt vaker voor.

Welk type antibioticum de genen uit het enzym isopenicilline maken, is nog onduidelijk. Maar de onderzoekers vermoeden dat het produceren van antibiotica het bodemdiertje een groot evolutionair voordeel heeft opgeleverd, aangezien het in de bodem leeft en het daar wemelt van de bacteriën. (ev)