De medische wereld én patiënten zijn blind voor borstkanker bij mannen.
De overgrote meerderheid van de patiënten met borstkanker zijn vrouw. Een op de acht vrouwen ontwikkelt voor haar 75ste een kwaadaardig gezwel in de borst. Daarbij vergeleken zijn mannen met borstkanker een zeldzaamheid. Gemiddeld krijgt een op de duizend mannen er ooit mee af te rekenen.
Mannen mogen niet deelnemen aan de grootschalige screenings waarvoor vrouwen systematisch worden uitgenodigd. ‘Het onderzoek kan bij hen leiden tot overdiagnose en overbehandeling’, zegt borstchirurg Ann Smeets (UZ Leuven). ‘Die nadelen wegen niet op tegen het lage aantal tumors die een screening zou opleveren.’
Zonder screening kunnen bij mannen de alarmbellen pas afgaan wanneer ze symptomen krijgen. ‘Die zijn identiek als bij vrouwen, zoals een knobbeltje onder de tepel’, vertelt Smeets. ‘Helaas herkennen mannen ze dikwijls niet. Ze zijn zich er te weinig van bewust dat deze kanker ook hen kan treffen.’
‘Mannen moeten beseffen dat ze onmiddellijk naar een arts moeten stappen als ze iets zien of voelen veranderen aan hun borsten’
Het gebrek aan screenen en kennis leidt ertoe dat tumors bij mannen dikwijls later worden opgemerkt dan bij vrouwen. De tumor is dan vaker al uitgebreid naar het omliggende weefsel. De prognose ziet er door de band genomen slechter uit. ‘Van de 131 mannen bij wie in 2018 een tumor in de borst werd vastgesteld, was er bij 95 procent sprake van een invasieve borstkanker’, zegt patholoog Paul van Diest (UMC Utrecht).
Mannen worden bovendien meestal uitgesloten van klinische studies. Testresultaten bij vrouwen worden daarom zomaar doorgetrokken naar mannen. Dat is niet zonder gevaar. Uit onderzoek blijkt dat sommige tumoreigenschappen andere gevolgen kunnen hebben voor mannen dan voor vrouwen. Daardoor wordt een aantal tumors bij mannen wellicht verkeerd beoordeeld en behandeld.
Moeten mannen die zich zorgen maken net als vrouwen aan zelfonderzoek beginnen te doen? ‘Dat levert meestal weinig op. Het maakt hen soms nodeloos ongerust’, zegt Smeets. ‘Mannen moeten vooral beseffen dat ze onmiddellijk naar een arts moeten stappen als ze iets zien of voelen veranderen aan hun borsten. Net als vrouwen.’
Beeld: Ann Smeets