Waar komt dit nieuws vandaan?

In Nederland loopt sinds een aantal jaar het project KeerDiabetes2Om. Dit is een levensstijlbehandeling met als doel om diabetes type 2 om te keren. Dit wil zeggen dat ernaar gestreefd wordt om het ziekteproces te stoppen of zelfs om te keren, zodat de medicatie kan afgebouwd worden. Het programma bestaat uit een intensief begeleidingstraject van 6 maanden gevolgd door een opvolgtraject van 18 maanden. Het is bedoeld voor patiënten met diabetes die al medicatie gebruiken.

Tijdens de behandeling wordt ingezet op voeding, beweging, slaap en ontspanning. De begeleiding gebeurt door een diëtist, beweegcoach en verpleegster. Ook de huisarts van de patiënt is nauw betrokken bij de behandeling. Er wordt gewerkt met een combinatie van individuele en groepssessies, aangevuld met online ondersteuning.

In een studie bij aanvankelijk 438 deelnemers gingen onderzoekers het effect van deze behandelingsmethode na. Uiteindelijk konden ze de gegevens van 234 deelnemers opnemen in de analyses. Enkele resultaten:

• Na 2 jaar gebruikte 67% van de deelnemers minder suikerverlagende medicijnen, en kon 28% zelfs helemaal stoppen met deze medicatie.
• Van de 66 deelnemers die bij aanvang insuline kregen, gebruikte 71% geen insuline meer na 2 jaar.
• De deelnemers wogen na de studie gemiddeld 7 kg minder en hadden een kleinere tailleomtrek (gem. -8,2 cm). Hun gehalte aan triglyceriden (bloedvetten) en HDL (‘goede’ cholesterol) was eveneens verbeterd.
• Het gemiddelde gehalte aan HemoglobineA_1c (HbA_1c) daarentegen was niet veel veranderd bij de deelnemers. Hemoglobine is een eiwit dat suiker kan binden in het bloed. De waarde van deze ‘versuikerde’ hemoglobine of HbA_1c geeft een goed beeld van het gemiddelde bloedsuikergehalte. Het aandeel ‘normale’ HbA_1c-waarden steeg bij de deelnemers van 45% bij aanvang van het levensstijlprogramma tot 53% na 2 jaar.
• Het programma had een positief effect op de levenskwaliteit van de deelnemers: ze waren minder moe en voelden zich gezonder.

Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?

Er zijn twee kanttekeningen te plaatsen bij deze studie.

• Er werd geen controlegroep ingeschakeld: dat is een minpunt.
• Tijdens het traject viel een aanzienlijk deel van de deelnemers af. Waarschijnlijk bleven de meest gemotiveerde deelnemers over, waardoor de resultaten spectaculairder lijken dan ze zijn.

Toch zijn de resultaten de moeite waard en tonen ze aan dat een levensstijlbehandeling wel degelijk een positief effect heeft op het ziekteverloop bij diabetes type 2, en het mogelijk is om de medicatie af te bouwen of te stoppen. Dat blijkt ook uit andere onderzoeken, zoals de DiRECT-studie. Nog ander onderzoek heeft aangetoond dat de mate waarin dit mogelijk is vooral bepaald wordt door de duur van de diabetes en het gewichtsverlies (3). Hoe minder lang de diabetes aanwezig is en hoe meer gewichtsverlies er optreedt, hoe groter de kans dat de medicatie kan verminderd of gestopt worden.

Conclusie

Deze studie toont aan dat een levensstijlbehandeling, waarbij wordt ingezet op gezonde voeding en voldoende beweging, slaap en ontspanning, een positief effect kan hebben op het ziekteverloop bij diabetes type 2. Het loont de moeite om hier voldoende op in te zetten.