Koude douchers zouden minder ernstig en minder lang ziek zijn.
Volgens een onderzoek van het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam heeft koud douchen positieve effecten op de gezondheid(1). Een koude douche zou op het afweersysteem werken, waardoor een ziekte als minder ernstig wordt ervaren en minder lang aanhoudt.
De huidige onderzoeksgegevens werden verzameld tijdens een eerste oriënterend onderzoek bij 3000 vrijwilligers, die in 4 groepen werden onderverdeeld. Eén groep nam warme douches, de andere drie groepen douchten dagelijks de laatste dertig, zestig of negentig seconden koud. De drie groepen die elke dag koud afdouchten verzuimden minder vaak hun werk door ziekte. Het verzuim in deze groepen lag 29% lager vergeleken met de mensen die warm douchten. Er was geen verschil tussen de groepen die kort, middellang en lang koud afdouchen. Ook vonden de onderzoekers geen verschil in aantal dagen dat men zich ziek voelde.
De onderzoekers waarschuwen nog dat koude douches voor mensen met ernstige gezondheidsklachten niet aangewezen zijn.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Dit nieuws is gebaseerd op een grootschalig experiment waarbij gezonde volwassen vrijwilligers via loting werden verdeeld in 4 groepen. Drie groepen werd gevraagd gedurende 30 dagen na de normale douche koud af te douchen voor 30 of 60 of 90 seconden. De controlegroep douchte zoals normaal. Hierna werden alle deelnemers nog 60 dagen opgevolgd. Tijdens deze periode mocht iedereen zelf kiezen of ze warm of koud douchten.
Een experiment met loting van deelnemers is een krachtig middel om te testen of een bepaalde handeling, in dit geval koud afdouchen, werkt. Bovendien deden meer dan 3000 mensen mee, wat het tot een sterk onderzoek maakt.
Dit experiment heeft echter ook een paar problemen die de bewijskracht verminderen. Als eerste wisten de deelnemers in welke groep ze zaten, ofwel ze waren ‘niet blind’. Als deelnemers tijdens een experiment niet geblindeerd zijn kan de verwachting van de deelnemer invloed hebben op zijn of haar gevoel en hiermee op de uitkomsten van een experiment.
Het gebrek aan blindering is in dit experiment extra belangrijk omdat alle uitkomsten door de deelnemers zelf worden gerapporteerd. Deelnemers die overtuigd zijn dat koud douchen goed is voor de gezondheid ervaren de klachten van bijvoorbeeld een verkoudheid mogelijk anders dan iemand die hier niet in gelooft en dat kan invloed hebben op het werkverlet. Ook de douchetijd hielden de deelnemers zelf in de gaten. De onderzoekers weten dus niet zeker of en hoelang iedereen echt koud heeft gedoucht.
Bovendien waren de vrijwilligers die meededen gezonder dan gemiddelde personen. Mensen met ernstige gezondheidsklachten werden bij aanvang geweerd. Uit de basismetingen bleek ook dat de deelnemers minder vaak ziek waren en relatief hoog scoorden op een vragenlijst over hun lichamelijk en geestelijk welzijn. Ook bleken ze aanzienlijk vaker te sporten dan gemiddeld.
Al met al is het een goed opgezet experiment met enkele belangrijke beperkingen waardoor de conclusie aan kracht verliest en vooral geldig is voor gezondere mensen. Vervolgonderzoek is nodig om deze voorlopige resultaten te staven.
Conclusie
Deze studie toont aan dat koud afdouchen (gedurende een halve tot anderhalve minuut) mogelijk samengaat met een afname van ziekteverzuim, maar het bewijs is niet sterk genoeg om te kunnen spreken van een oorzakelijk verband.
(1) Buijze GA, Sierevelt IN, van der Heijden BCJM, Dijkgraaf MG, Frings-Dresen MHW (2016). The Effect of Cold Showering on Health and Work: A Randomized Controlled Trial. PLoS ONE 11(9): e0161749. doi:10.1371/journal.pone.0161749.
