Wetenschappers verwijderden het DNA van het aidsvirus uit cellen van levende muizen. Proeven op primaten en mensen volgen mogelijk al binnen het jaar.
Beeld: Een met het hiv-virus besmette T-cel. De virusdeeltjes zijn blauw gemarkeerd.
De methode die de Amerikaanse wetenschappers gebruikten, bestaat uit twee stappen. Eerst gebruikten ze een hiv-remmer: een middel dat de vermenigvuldiging van het virus vertraagt. Daarna verwijderden ze het viraal DNA met de CRISPR-Cas9-technologie.
Virussen bestaan uit een capsule van eiwitten met daarin hoofdzakelijk genetisch materiaal. Zelf kunnen ze hun genen niet kopiëren om zich voort te planten. Daar moeten ze andere cellen voor infecteren. De besmette cellen worden virusfabriekjes.
Huidige hiv-remmers gebruiken de zogenoemde antiretrovirale therapie, afgekort ART. De remmers vertragen de vermeerdering van het hiv-virus. Omdat ze het genetisch materiaal niet verwijderen, kunnen patiënten ook met de hiv-remmers niet van de ziekte genezen. Ze moeten de remmers dus hun hele leven lang blijven nemen.
De onderzoekers pasten een aangepaste versie van de ART-hiv-remmers toe. De nieuwe techniek vertraagt de vermenigvuldiging van het virus voor een langere periode, waardoor de therapie minder vaak moet worden toegepast dan ART. ‘We hoopten dat we het virus zo lang konden onderdrukken dat CRISPR de tijd kreeg om het viraal DNA volledig uit de cellen te halen’, verklaart viroloog Kamel Khalili.
CRISPR-Cas9 is een technologie die stukjes DNA nauwkeurig kan verknippen. Eerder deed hetzelfde onderzoeksteam al een poging om hiv te verwijderen met alleen CRISPR-Cas9, maar dat lukte niet. Deze keer, in combinatie met de nieuwe hiv-remmer, slaagden ze wel in hun opzet.
Ze testten de techniek uit op muizen die in hun lichaam menselijke immuuncellen aanmaken. Die besmetten ze met het aidsvirus. Vervolgens behandelden ze de muizen met hiv-remmers en CRISPR. Bij een derde van de proefdieren was het viraal DNA volledig verwijderd. ‘Binnen het jaar verwachten we proeven met primaten en mogelijk zelfs met mensen’, zegt Khalili.
