Volgens de nieuwe teststrategie moeten we in meer gevallen een zelftest doen in plaats van een PCR-test. Hoe betrouwbaar zijn die zelftests? En volstaat een neuswisser nog wel?
‘Oppassen met vals-negatieve sneltests voor omicron wanneer je vroeg in het infectieproces alleen een nasale swab afneemt’, tweette Marc Van Ranst onlangs. ‘Vaak is een keelwisser wel positief.’ Dat riep enkele vragen op. We legden ze voor aan Elke Wollants van de KU Leuven. Ze is verbonden aan het Laboratorium Klinische en Epidemiologische Virologie van het Rega Instituut.
‘Keelwissers zijn langer en dikker dan neuswissers’, vertelt ze. ‘Maar je hoeft helemaal geen keelwisser te hebben om in je keel een staal te nemen. Je kan de neuswisser van de zelftestkitjes die je bij de apotheker haalt ook als keelwisser gebruiken. Je neemt de wisser uit het pakje, gaat eerst in de keel achteraan goed je keel bestrijken aan de huig en langs de zijkanten, en gaat dan met diezelfde wisser in je neus. Dat maakt de zelftest veel betrouwbaarder. Zeker bij de omikronvariant, omdat die eerst in je keel zit en daarna pas in je neus. Het komt erop aan het virus te vangen waar het zit.’
‘De neuswissers zijn daar natuurlijk niet op gevalideerd en het FAGG zal het zeker afraden om ze te gebruiken als keelwissers. Maar we hebben al verschillende mensen gehoord die een negatieve test hadden met een neuswisser en een positieve als ze de wisser in de keel gebruikten. Dus het werkt zeker! Wij raden het zeker aan om het te doen, want het heeft geen zin meer om alleen je neus te swabben.’
Hoe betrouwbaar zijn zelftests in het algemeen?
‘De zelftests zijn betrouwbaar, maar ze zijn niet zo gevoelig als een PCR-test. Maar dat is ook niet nodig, want als je sterk positief bent komt het er zeker uit.’
Klopt het dat een zelftest alleen een betrouwbaar resultaat heeft als je symptomen hebt?
‘Nee, als het virus sterk aanwezig is zal je het oppikken, of je nu symptomen hebt of niet.’
Hebben zelftests vaker vals-positieve dan vals-negatieve resultaten?
‘Helemaal niet! Vals-positieve resultaten komen zelden voor. Als je het tweede streepje ziet opkleuren, mag je er zeker van zijn dat je positief bent. Vals-negatieve resultaten komen meer voor omdat ze niet zo gevoelig zijn als PCR-testen.’
Is de betrouwbaarheid van zelftests (en van andere tests) veranderd door omikron?
‘Zover wij kunnen zien niet, maar we zijn dat nog volop aan het onderzoeken. Ik verwacht de resultaten daarvan nog deze week. Maar uit de eerste resultaten blijkt dat er wellicht geen verschil is.’
Hoe lang blijf je best in isolatie na een positieve zelftest?
‘Aangeraden wordt om 5 dagen in isolatie te blijven, maar ik zou aanraden om in quarantaine te blijven tot je een negatieve zelftest hebt.’
Als je een positieve huisgenoot hebt die zich niet kan afzonderen, hoe vaak moet je jezelf dan testen?
‘Het is noodzakelijk om dat elke dag te doen.’
