Eerst het goede nieuws. Op de vraag ‘Zou u zichzelf laten vaccineren tegen Covid-19 zodra het vaccin op de markt komt?’ antwoordt 91 procent van de ondervraagde artsen positief. In een door de Artsenkrant in september uitgevoerde enquête bleek nog dat één op drie huisartsen niet van plan was zich te laten vaccineren. ‘Van de negen procent die zich niet wil laten vaccineren, weten we niet wat daarvoor de reden is’, zegt Ben De Brucker (VUB), voorzitter van Medische Wereld, een vereniging die opleidingen voor artsen en verplegend personeel organiseert. ‘Mogelijk gaat het om artsen die zwanger zijn, net Covid-19 hebben doorgemaakt of een allergie hebben.’ Dat de bereidheid om zich te laten vaccineren is toegenomen, komt volgens De Brucker omdat er inmiddels veel meer geweten is over de ontwikkelingsprocedure en de effectiviteit van de vaccins.

97 procent van de artsen zegt zijn of haar patiënten te zullen aanraden zich te laten vaccineren. Naar de beweegredenen van de drie procent die aangeeft dat niet te zullen doen, is in de enquête niet gevraagd. ‘Vermoedelijk gaat het om een gebrek aan vertrouwen, maar het goede nieuws is dat die groep erg klein is’, zegt De Brucker.

Nood aan bijscholing

Opvallend: op de vraag ‘Weet u hoe de verschillende Covid-19 vaccins werken?’ antwoordt slechts 53 procent positief. ‘Ongeveer de helft van de artsen geeft toe niet te weten hoe de verschillende vaccins werken’, zegt De Brucker. ‘Dat is alarmerend als je weet dat deze artsen de vaccins moeten toedienen en toelichten aan hun patiënten.’

Onder de ondervraagden bevinden zich zowel specialisten als huisartsen. ‘Voor sommige specialisten zoals chirurgen of gynaecologen is het begrijpelijk en niet zo erg dat ze die kennis niet hebben. Anderen, zoals infectiologen en longartsen, zouden het wel moeten weten’, zegt De Brucker. Van de ondervraagde huisartsen geeft één op vier aan de werking van de vaccins niet te kennen. Dat het in het geval van de mRNA-vaccins om een nieuwe technologie gaat, zit daar volgens De Brucker voor iets tussen. ‘Een dringende bijscholing op dat vlak is nodig’, vindt De Brucker. 

Daar wordt werk van gemaakt, zegt vaccinoloog Pierre Van Damme (UAntwerpen). ‘We zijn sinds half december via webinars huisartsen en artsen in woonzorgcentra volop aan het inlichten. Zo'n 3000 apothekers en 3500 huisartsen volgden al zo'n bijscholing. Eind januari staat er nog een webinar gepland voor 1000 huisartsen en apothekers. Ook huisartsenvereniging Domus Medica en lokale huisartsengroepen nemen initiatieven. We doen er alles aan om hen in deze fase te informeren.’ Van Damme stipte eerder al aan dat de algemene artsenopleiding weinig aandacht besteedt aan vaccins. ‘Dat verklaart wellicht waarom artsen in het algemeen niet weten hoe vaccins werken, en meer specifiek hoe Covid-vaccins werken. Dat is een hiaat dat meer aandacht verdient.’