Kinesisten en fysiotherapeuten die dry needling toepassen, zoeken zogenoemde triggerpoints manueel op en prikken er met een naald in. Is die behandeling effectief?
Onder amateursporters van middelbare leeftijd, waar ik mezelf toe reken, is dry needling populair. Hamstringblessures bijvoorbeeld, een frequent en hardnekkig letsel bij duurlopers, zouden sneller herstellen als een kinesist droge naalden prikt in de spieren aan de achterkant van je bovenbeen. Een overbelaste achillespees is sneller opnieuw in vorm als hij naalden in je kuitspier steekt…
Dry needling wordt aangeboden als nieuwe behandelmethode door menig kinesitherapeut. Nieuw is de techniek nochtans niet. Dry needling werd voor het eerst beschreven in de jaren 1970 in een publicatie van de Tsjechische neuroloog Karel Lewit. Hij onderzocht verschillende interventies voor het behandelen van lokale spierpijn en stelde vast dat met een naald prikken in een pijnlijke spierverharding de spier ontspant, waardoor de pijn afneemt. De naalden die hiervoor gebruikt worden zijn acupunctuurnaalden: hele fijne steriele naaldjes, zodat de onaangename prikken zo min mogelijk pijn doen. De punten die worden aangeprikt bij dry needling noemt men triggerpoints. Triggerpoints zijn knobbels die ontstaan door het verkrampen van een groep spiervezels in een spier. Dergelijke spierknopen zouden de bloeddoorstroming in de betrokken spier belemmeren, waardoor lokaal een zuurstoftekort ontstaat, wat flink veel pijn kan doen. In alle skeletspieren kunnen spiervezels verkrampen, door aanhoudende stress, overbelasting of als gevolg van een acuut letsel. De kramp kan pijn veroorzaken, lokaal of uitstralend. Spierknopen of triggerpoints zijn soms voelbaar als harde strengen of knobbels.
Kenners maken een onderscheid tussen actieve en latente triggerpoints. Actieve spierknopen veroorzaken pijn bij beweging of spontaan, terwijl latente enkel pijn doen als je erop drukt. Tot zover de theorie. Dat delen van spieren kunnen verkrampen, hebben we allemaal al aan den lijve ondervonden. Kinesisten die dry needling toepassen, zoeken de triggerpoints manueel op en prikken er met een naald in. Door de prik zou de verkrampte spiergroep ontspannen, waardoor de spier sneller kan herstellen. Of deze spierknopen ook de kern vormen van aanhoudende spierpijn is nooit bewezen.
Dry needling wordt niet onderwezen in de opleiding kinesitherapie
Dry needling lijkt op acupunctuur, maar is toch verschillend. Een acupuncturist prikt in denkbeeldige energiebanen, met als doel het inwendige evenwicht te herstellen. Een kinesist die dry needling toepast zoekt spierknopen op om aan te prikken. Acupunctuur wordt gebruikt voor een hele resem uiteenlopende ziektes, terwijl dry needling zich beperkt tot aandoeningen van het bewegingsstelsel. Een acupuncturist laat de naalden een tijdje ter plaatse zitten, terwijl een kinesitherapeut de spieren enkel aanprikt.
De werking van beide therapieën is wetenschappelijk onbewezen of zeer wankel. Energiebanen zijn nooit aangetoond en de rol van triggerpoints blijft controversieel. Interventiestudies waarbij met naalden pijnlijke spierknopen worden aangeprikt, suggereren wel dat de pijn vermindert. Een systematische review van 134 interventiestudies waarbij dry needling gebruikt werd voor de behandeling van spierknopen op diverse plaatsen (nek, arm, schouder, rug, hamstrings, …) vindt echter geen significant verschil met een placebo, maar dit overzichtsonderzoek had beperkingen. De afzonderlijke studies waren methodologisch zwak: beperkte deelnemersaantallen en een moeilijk te controleren placebobehandeling met naalden (prikken naast het triggerpoint in plaats van erin).
Een systematische review van Cochrane vergeleek acupunctuur met dry needling voor de behandeling van acute of chronische lage rugpijn. Voor beide behandelmethodes verbeterde de chronische rugpijn een beetje, maar de naalden verlichtten acute rugpijn niet. Nog andere overzichtsstudies vinden in het beste geval een licht gunstig effect.
Overtuigen doet het voorlopig niet. Dry needling wordt niet onderwezen in de opleiding kinesitherapie. Wie zich erin wil bekwamen, moet op de private markt een opleiding volgen. De behandelmethode wordt niet terugbetaald door je ziekenfonds.
