Bewustmakingscampagnes voor melanoom zijn nuttig en nodig. Ze sporen ons aan onze huid af en toe grondig te inspecteren. Dat volstaat in de meeste gevallen.
In een recente enquête gaf meer dan 80 procent van de duizend respondenten aan zich nog nooit te hebben laten screenen op huidkanker. Het gaf aanleiding tot onrustwekkende berichten in de media: ‘Eén op de vijf personen krijgt in zijn leven huidkanker’, of ‘Het aantal huidkankers neemt alarmerend toe’. In België is het aantal gevallen de voorbije twee decennia met meer dan 350 procent gestegen. En kennen we niet allemaal de Vlaamse seksuoloog en de psychiater met huidkanker?
Elk jaar wordt in mei vanuit de Europese gezondheidscampagne Euromelanoma aandacht gevraagd voor huidkanker. Experts wijzen op de gevaren van overdreven blootstelling aan de zon. Toch gaan maar weinig mensen naar de huidarts voor een screening. Het helpt niet dat er voor een niet-dringende interventie, zoals een grondige controle van de huid, wachttijden zijn van minstens enkele maanden. De overheid organiseert geen bevolkingsonderzoek voor huidkanker, iets wat ze wel doet voor borst-, darm- en baarmoederhalskanker. Het verklaart de hogervermelde resultaten van de enquête.
De voorbije twee decennia is het aantal huidkankergevallen met meer dan 350 procent gestegen
Een systematische screening hoeft ook niet, tenzij je echt een verhoogd risico hebt. Als je huid bijvoorbeeld bezaaid is met pigmentvlekjes, of als je in je jeugd een ernstige verbranding opliep door blootstelling aan de zon. Met de campagne willen de initiatiefnemers vooral aansporen om de huid regelmatig zelf te checken op verdachte vlekjes of wijzigingen in bestaande pigmentvlekjes. Elke veranderde of nieuwe vlek moet de aandacht trekken. Zeker als er kenmerken zijn van een melanoom. Dat is de meest kwaadaardige huidkanker.
Een melanoom kan je herkennen via de zogeheten ABCDE-regel. Een vlek is verdacht als ze een asymmetrische vorm heeft. Let ook op boorden of grillige contouren, een veranderende kleur (van erg donker naar verschillende schakeringen), de grootte (meer dan 5 à 6 millimeter in diameter) en de algemene evolutie van de vlek.
Het is goed om die tekens te kennen, zeker als je wat ouder bent en je als kind dikwijls buiten kwam zonder te smeren. Een halve eeuw geleden was zonnecrème een stuk minder ingeburgerd dan vandaag. In de zomer wilde iedereen een bruin kleurtje. Vandaar de spectaculaire toename van huidkankergevallen.
Huidkanker is de meest voorkomende kanker bij witte mensen. Toch horen we er heel weinig over. In lijstjes wordt huidkanker meestal niet eens genoemd. Dat komt omdat er meerdere types zijn en er slechts eentje echt gevaarlijk is: het melanoom. Van alle huidkankers is 90 procent geen melanoom. Het zijn zogeheten basocellulaire en spinocellulaire carcinomen: ze kunnen erg ontsieren, groeien en hinderen, maar komen zelden terug nadat ze zijn weggesneden. Het zijn vooral deze weinig kwaadaardige types die in de voorbije jaren sterk zijn toegenomen.
Daarmee vergeleken kunnen melanomen wel agressief zijn en zelfs snel uitzaaien. Al geldt dat gelukkig niet voor alle melanomen. De dunne melanomen hebben een gunstiger prognose dan de dikkere. Ook melanomen hebben een duidelijke link met zonlicht en ze nemen eveneens toe in aantal. Ze maken wel veel minder slachtoffers dan borst-, prostaat- of darmkanker. Als de huidarts ze tijdig ontdekt, zijn de overlevingskansen voor de patiënt zeer groot.
Bewustmakingscampagnes zoals Euromelanoma zijn nuttig en nodig. Ze sporen ons aan onze huid af en toe grondig te inspecteren. Dat volstaat in de meeste gevallen.
