Kan onze biologische klok kanker onderdrukken?

07 december 2017 door EV

Bij veel kankers is er sprake van een slecht werkende of hyperactieve celcyclus, waardoor tumorcellen zich ongecontroleerd gaan delen.

Ons lichaam heeft een interne biologische klok die gesynchroniseerd is met het dag- en nachtritme van de aarde. Ze speelt een rol bij tal van metabole en gedragsprocessen in ons lichaam, zoals de stofwisseling, het herstel van DNA en de afwisseling tussen rust en activiteit. Er zijn een aantal ziektes die de biologische klok kunnen verstoren. Kanker is daar een van.

Je zou kanker kunnen behandelen met chronotherapie – waarbij slaap- en waaktijden worden veranderd om de biologische klok te beïnvloeden

Wanneer onze cellen zich delen, volgen ze een ander ritme, de celcyclus. Daarbij worden aan het eind van de cyclus twee dochtercellen geproduceerd door celdeling. Bij veel kankers is er sprake van een slecht werkende of hyperactieve celcyclus, waardoor tumorcellen zich ongecontroleerd gaan delen.

Het onderzoeksteam van dr. Angela Relogio  en haar collega’s van de universiteit in Berlijn ontdekten bij muizen dat wanneer ze een aantal eiwitten verstoorden - RAS dat ten onrechte geactiveerd wordt in ongeveer een vierde van de menselijke tumoren en INK4a en ARF die kanker kunnen onderdrukken - er een transfer van signalen plaatsvindt tussen de biologische klok en de celcyclus. Ze toonden aan dat RAS, waarvan bekend is dat het de celcyclus regelt, ook een invloed heeft op circadiaanse ritmes, en dat ze dat doet via INK4a en ARF. Of dus dat de biologische klok ook een belangrijke rol speelt op celniveau.

Op basis van de resultaten van Relogio’s team lijkt het erop dat de biologische klok tumoren kan onderdrukken, dat het belangrijk is voor kankercellen om de circadiaanse controle van de klok te omzeilen en dat een ontregelde biologische klok wellicht kan wijzen op kanker. Bovendien is het mogelijk dat onze interne klok een relevante factor is in de behandeling van kanker. Dat zou eerdere studies bevestigen waaruit blijkt dat je kanker kan behandelen met chronotherapie – waarbij slaap- en waaktijden worden veranderd om de biologische klok te beïnvloeden.

Op basis van deze resultaten moeten artsen bij de behandeling van kanker voortaan wellicht rekening houden met een interne tijdsfactor om betere therapeutische effecten te bereiken.