80% van alle kankers heeft op een bepaald moment in het ziekteverloop nood aan een chirurgische ingreep. Slechts een kwart daarvan heeft toegang tot veilige chirurgie.
Ieder jaar vinden 15,2 miljoen nieuwe gevallen en 8,8 miljoen sterfgevallen plaats, waarvan 57% en 65% respectievelijk plaatsvinden in ontwikkelingslanden.(1) Tegen 2030 verwacht men een stijging tot 21,6 miljoen nieuwe gevallen per jaar, waarbij de hoogste mortaliteitscijfers in ontwikkelingslanden (75% versus 46% in het Westen) te zien zullen zijn. Kanker is nu al verantwoordelijk voor 1 op 6 doden wereldwijd.
Chirurgie vormt een van de hoofdpilaren van kankerzorg en kan zowel preventieve, diagnostische, curatieve, ondersteunende, palliatieve, en reconstructieve baat bieden. Bovendien vereisen 80% van alle kankers chirurgie op een bepaald moment in het ziekteverloop, waarbij chirurgische ingrepen verantwoordelijk kunnen zijn tot 55% van de overleving in kankerpatiënten.(3,4) Desalniettemin ontvangt chirurgie slechts 1,3% van de totale bekostiging van kankeronderzoek wereldwijd, en blijkt minder dan 25% van de 45 miljoen kankergevallen in chirurgische nood toegang te hebben tot veilige chirurgie.(2)
Hoewel in ontwikkelde landen de oncologische zorg uiterst ge(sub)specialiseerd is, blijken in ontwikkelingslanden vaak enkel chirurgen verantwoordelijk voor de gehele behandeling, inclusief het geven van chemotherapie, het uitvoeren van endoscopische procedures, en zelfs radiologische beeldvorming.(2) Kankerchirurgie is echter deel van een breder systeem, waarbij alle andere cruciale onderdelen –pathologie, radiotherapie, beeldvorming, en dergelijke- nodig zijn om maximale resultaten te verkrijgen, wat de nood aan algemene versterking van gezondheidssystemen en medische opleidingen onontbeerlijk maakt.
Hoewel verschillende landen stappen zetten richting universele ziekteverzekeringen, blijven kosten van oncologische chirurgie hoog en worden mensen niet onzelden onder de armoedegrens geduwd door gerelateerde gezondheidskosten, waarbij de financiële last het grootst is voor het armste en onverzekerde deel van de bevolking. Wereldwijd lijdt 25% van de chirurgische kankerpatiënten aan catastrofische uitgaven (niet-terugbetaalde kosten die meer dan 30% van het jaarlijks gezinsinkomen uitmaken) ten gevolge van 1) de directe kosten van de ingreep en ziekenzorg en 2) de indirecte kosten om van en naar het ziekenhuis te gaan en niet in staat zijn te werken.(5) Deze kosten lopen bovendien hoger op in ontwikkelingslanden en –regio’s. In Zuidoost-Azië blijkt 31% te lijden onder catastrofische uitgaven, opgaand tot 73% in Vietnam.(6) Bovendien zien veel patiënten af van het ondergaan van de nodige chirurgische zorg om deze reden. Zo besloten patiënten in Kameroen vanaf kosten van $310 de ingreep niet te ondergaan.(7)
Op macro-economisch vlak kosten operabele kankers de internationale gemeenschap tegen 2030 cumulatieve bruto binnenlands productverliezen van $12 biljoen, in functie van de value-of-lost-output (het economisch verlies door werkverlet en daaruitvolgende productiviteit).(8) Bovendien kosten deze aandoeningen de maatschappij een fictieve, doch impactrijke kost door diens impact op het welzijn van de bevolking, uitgedrukt in de waarde van statistisch leven (value of statistical life; VSL). De VSL ten gevolge van operabele kankers loopt hierbij op tot $7 biljoen en $400 miljard voor kankermortaliteit en –morbiditeit respectievelijk.
De globale burden of disease ten gevolge van kankers blijft hoog, waardoor 1 op 6 sterfgevallen wereldwijd te wijten zijn aan maligniteiten. Chirurgie vormt een onontbeerlijke therapeutische modaliteit in 80% van alle kankers, doch wordt weinig aandacht en financiering aangeboden binnen nationale kankerplannen in ontwikkelingslanden. Hoewel chirurgie vaak de enige levensreddende of redelijke palliatieve optie is, blijft toegang tot veilige en betaalbare chirurgie voor patiënten met kanker minimaal. De internationale gemeenschap en Ministeries van Gezondheid dienen verantwoordelijk gehouden te worden om bestaande nationale en internationale problematiek te overkomen, te investeren in fysieke en materiële infrastructuur, en richting universele gezondheidszorg te werken om kankerpatiënten te beschermen en maximaal te behandelen.
Referenties
1. World Health Organization. Global Cancer Observatory [Internet]. Available from: http://gco.iarc.fr/
2. Sullivan R, Alatise OI, Anderson BO, Audisio R, Autier P, Aggarwal A, et al. Global cancer surgery: Delivering safe, affordable, and timely cancer surgery. Lancet Oncol. 2015;16(11):1193–224.
3. Boyle P, Autier P, Adebamowo C. World breast cancer report. Lyon; 2012.
4. Gatta G, Capocaccia R, Sant M, Bell C, Coebergh J, Damhuis R, et al. Understanding variations in survival for colorectal cancer in Europe: a EUROCARE high resolution study. Gut [Internet]. 2000 Oct;47(4):533–8. Available from: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1728079/
5. Kankeu HT, Saksena P, Xu K, Evans DB. The financial burden from non-communicable diseases in low- and middle-income countries: a literature review. Heal Res Policy Syst [Internet]. 2013 Aug 16;11:31. Available from: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3751656/
6. The ACTION Study Group. Financial catastrophe, treatment discontinuation and death associated with surgically operable cancer in South-East Asia: Results from the ACTION Study. Surgery [Internet]. 2018 Feb 4;157(6):971–82. Available from: http://dx.doi.org/10.1016/j.surg.2015.02.012
7. Ilbawi AM, Einterz EM, Nkusu D. Obstacles to Surgical Services in a Rural Cameroonian District Hospital. World J Surg [Internet]. 2013;37(6):1208–15. Available from: https://doi.org/10.1007/s00268-013-1977-x
8. Alkire BC, Shrime MG, Dare AJ, Vincent JR, Meara JG. The Global Economic Consequences of Selected Surgical Diseases: A Modelling Study. Lancet Glob Heal [Internet]. 2015 Apr 27;3(Suppl 2):S21–7. Available from: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4884437/
