Een keuze voor een permanente zomertijd zou volgens experts onverstandig zijn. Het zou vooral in de winter voor meer vermoeidheid, slaap- en stemmingsproblemen zorgen.
Europa wil van het steeds terugkerende gedraai aan de klok bij de overschakeling tussen zomer- en wintertijd af. Een meerderheid van de deelnemers aan een bevraging heeft zich daarvoor uitgesproken. Maar wat moet het dan worden? Altijd zomer- of wintertijd? De Europese Commissie wil de lidstaten zelf laten kiezen of ze voor permanente zomer- of wintertijd opteren. Premier Charles Michel wil de vraag voorleggen aan de bevolking. Wat zegt de wetenschap?
Een meerderheid van de 4,6 miljoen deelnemers aan de Europese bevraging zou liefst altijd in de zomertijd leven. Dat is ook wat de Belgische deelnemers verkozen. In Nederland was een lichte meerderheid voor de wintertijd gewonnen. ‘De wintertijd sluit veel beter aan bij ons natuurlijke bioritme’, zegt Johan Verbraecken, die het Slaapcentrum aan de Universiteit Antwerpen leidt. ‘Een keuze voor permanente zomertijd zou voor landen als België en Nederland zeer onverstandig zijn’, vindt ook Marijke Gordijn, expert chronobiologie aan de Universiteit Groningen. ‘Wie denkt dat zo’n uurtje extra licht in de zomer fijn is, realiseert zich te weinig wat de gevolgen van zomertijd in de winter zijn.’
Klokken in de war
Beide experts verwijzen naar de impact van de uurregeling op onze biologische klok. ‘Kiezen we voor permanente zomertijd, dan zou de zon midden in de winter pas om 9 45u opkomen. Dat is erg laat en verzet onze biologische klok’, aldus Gordijn.
‘De meeste mensen hebben een biologische klok met een periode van iets meer dan 24 uur’, legt Gordijn uit. ‘Ze heeft dus de neiging een beetje te langzaam te lopen, waardoor we steeds wat later naar bed willen en steeds later wakker worden. Maar de zonsop- en ondergang houden die klok in de pas.’ De lange, donkere ochtenden bij zomertijd in de winter sturen dat proces in de war. Dat is vooral lastig voor mensen die van nature al geen ochtendtypes zijn. ‘De ontregeling van de onze biologische klok leidt tot kortere slaap, slechtere slaapkwaliteit, meer vermoeidheid en een groter risico op stemmingsproblemen’, zegt Gordijn. ‘Nu al kampt ongeveer vier procent van de bevolking met een winterdepressie.’
Verbraecken wijst erop dat er zich niet alleen in onze hersenen een biologische klok bevindt. ‘Al onze organen beschikken over een interne klok, die in verbinding staat met de centrale klok in het brein. Zo raken ook andere lichaamsprocessen ontregeld. Wetenschappers stelden al vast dat er vlak na de jaarlijkse overschakeling op de zomertijd bijvoorbeeld meer hartaanvallen voorkomen. We hebben recent ook ontdekt dat het tijdstip waarop je sommige medicijnen inneemt een impact heeft op hun werkzaamheid. Over de gevolgen op lange termijn van een ontregeling van onze biologische klok weten we al bij al nog vrij weinig. Maar het lijkt erop dat we ons natuurlijke ritme best zoveel mogelijk respecteren.’
