Leidt suiker tot ADHD?

Van suiker wordt wel eens beweerd dat het kinderen hyperactief maakt. Nederlandse onderzoekers publiceerden vorig jaar in The Lancet de resultaten van hun studie over het effect van voeding op het gedrag van kinderen. En daaruit blijkt dat daar helemaal niets van aan is.

Tussen november 2008 en september 2009 waren de onderzoekers via de media en via medische centra op zoek gegaan naar 100 vier- tot achtjarige kinderen uit België en Nederland bij wie ADHD was vastgesteld. Ze verdeelden de kinderen in twee groepen: de ene helft werd gedurende vijf weken op een streng gecontroleerd eliminatiedieet gezet, waarbij heel veel voedingsmiddelen werden weggelaten die in eerdere studies al in verband waren gebracht met gedragsproblemen. De andere helft – de controlegroep – kreeg gewoon de instructie vijf weken lang gezond te eten.

Na vijf weken bleek dat het gedrag van 60 procent van de kinderen uit de eerste groep gigantisch was verbeterd. ‘Net zoals al uit eerdere onderzoeken was gebleken, stelden ook wij vast dat ADHD kan veroorzaakt worden door voeding’, vertelt dr. Lidy Pelsser van het ADHD Research Centre in Eindhoven die bij het onderzoek betrokken was. ‘Het gaat daarbij om een soort van allergie of overgevoeligheid voor gewone dagelijkse voedingsmiddelen. Welke voedingsmiddelen dat zijn, kan onderzocht worden door na die vijf weken de eetwaren die zijn weggelaten geleidelijk weer aan het dieet toe te voegen en te kijken wat hun reactie op elk van die voedingsmiddelen is. Uit eerder onderzoek is gebleken dat de meeste kinderen op zo’n vijf verschillende elementen reageren, maar dat dat voor elk kind echt helemaal anders kan zijn. Waar het gedrag van het ene kind verandert na het eten van eieren en sperziebonen, wordt een ander hyperactief van vis en sinaasappels. Er is zelfs geen sprake van voedingsmiddelen waarop meer werd gereageerd dan op andere, het is echt heel individueel bepaald.’

Mythe
Uit de resultaten blijkt in ieder geval dat suiker niet voorkomt in het lijstje van voedingsmiddelen waarop de kinderen reageren. ‘Het is echt een mythe dat je van suiker hyperactief wordt’, vertelt Pelsser. ‘Ook kleurstoffen, waarvan vaak hetzelfde wordt beweerd, hebben geen invloed op ons gedrag. En dat visolie zou helpen tegen ADHD mag je ook vergeten.’

Belangrijk was verder dat niet alle kinderen met ADHD op het eliminatiedieet reageerden. ‘We hebben onderzocht bij hoeveel van een doorsnee groep kinderen met ADHD er een verband is tussen voeding en gedrag, en dat betrof 60 procent. En dat is echt gigantisch veel, want kinderen met voedingsgerelateerde ADHD bij wie dit niet werd vastgesteld, krijgen op dit moment vrijwel allemaal medicijnen. En dat is natuurlijk prima als je die nodig hebt, maar uit ons en ander onderzoek is gebleken dat deze kinderen helemaal geen medicijnen behoeven. Na het volgen van het eliminatiedieet blijft er van hun ADHD niets meer over. Het worden gewoon doorsnee, normale kinderen, zowel op school als thuis. Of de kinderen hun hele leven op hun voeding moeten letten, is nog onduidelijk. We verwachten dat ze erover heen groeien als ze de voedingsmiddelen waarop ze reageerden gedurende langere tijd niet eten.’

Dat de overige 40 procent van de kinderen niet op het eliminatiedieet reageert, bewijst dan weer dat ADHD niet bij alle kinderen aan voeding ligt. ‘Dat is net zoals niet alle kinderen astma krijgen van poezen’, vertelt Pelsser. ‘Kinderen die niet reageren op voeding mogen na het eliminatiedieet gewoon weer alles eten, want hun problemen kunnen niet door een aangepaste voeding worden opgelost. Voor die kinderen zijn er medicijnen. Maar eigenlijk zou er bij alle kinderen met ADHD eerst een specialistisch diagnostisch onderzoek gedaan moeten worden naar de oorzaak van hun gedragsproblemen, vooraleer ze medicijnen krijgen voorgeschreven.’

Pelsser benadrukt nog dat het echt geen zin heeft dat ouders op eigen houtje gaan experimenteren met voeding. ‘Iedereen laat tegenwoordig suiker en kleurstoffen weg, of gaat naar een alternatieve hulpverlener die wat onzin vertelt over tarwe of over melk. Door goed onderzoek uitgevoerd door een RED-specialist weet je op korte tijd of de hyperactiviteit wel of niet aan de voeding gelegen is en voorkom je dat zo’n kind de meest vreselijke diëten eindeloos moet volgen, terwijl dat helemaal niet nodig is.’