Heb je PCOS? Momenteel krijg je dan vaak anticonceptie voorgeschreven om de symptomen te verminderen. Malariamedicatie kan mogelijk als alternatief dienen.
Het polycysteus-ovariumsyndroom (PCOS) is een van de meest voorkomende hormoonstoornissen die vrouwen in de vruchtbare leeftijd. Het treft ongeveer 10 tot 13 procent van de vrouwen. De aandoening kenmerkt zich door vochtblaasjes in de eierstokken. Bij vrouwen met PCOS blijft de eisprong, en dus ook de menstruatie, gedurende langere periodes uit. Daardoor zijn zij vaak minder vruchtbaar. De precieze oorzaak van PCOS is nog onduidelijk.
Er bestaat geen genezing voor PCOS, maar de symptomen en gezondheidsrisico's kunnen wel worden beperkt. Vaak bestaat de behandeling uit het voorschrijven van de anticonceptiepil. Bij een zwangerschapswens is een vruchtbaarheidsbehandeling vaak noodzakelijk.
Regelmatige cycli
Chinese onderzoek laat zien dat plantaardige verbindingen die die normaal ingezet worden tegen malaria, ook een positieve werking kunnen hebben op PCOS. Het onderzoeksteam heeft ontdekt dat die verbindingen, ook wel artemisinine genaamd, de productie van het hormoon testosteron in de eierstokken onderdrukt. Doordat overproductie van die hormonen een rol speelt bij de meeste PCOS-gerelateerde symptomen, zou het onderdrukken daarvan voordelig kunnen zijn voor de behandeling.
Qi-Qun Tang (laatste auteur van de studie): ‘Eerder onderzoek in knaagdieren liet al zien dat artemisinine inderdaad gunstige effecten kan hebben. Inmiddels hebben we dit ook getest bij 19 vrouwen met PCOS. Een behandeling met het malariamiddel voor 12 weken leidde tot een aanzienlijke vermindering van belangrijke PCOS-biomarkers en tot meer regelmatige menstruatiecycli zonder bijwerkingen.’
Tang vervolgt: ‘We zijn momenteel bezig met het verfijnen van de dosering en de timing van de medicatie. Na die optimalisatie plannen we een grotere klinische trial om de effectiviteit van artemisinine verder te evalueren, in de hoop op toekomstig gebruik in de behandeling van PCOS.’
Oorzaak of gevolg?
Olivier Valkenburg (gynaecoloog Maastricht UMC): ‘Het meest interessante aan dit artikel is dat het gebruik van dit malariamiddel een nieuwe ingang geeft voor het manipuleren van de productie van testosteron in de eierstokken. Het is overigens niet zo dat alle vrouwen met PCOS ook daadwerkelijk verhoogde testosteronspiegels hebben (dat is het geval bij ongeveer twee derde van de patiënten). Het is altijd moeilijk om oorzaak en gevolg van elkaar te scheiden.’
‘De mogelijkheid om de productie van testosteron in de eierstokken te kunnen afremmen is vanuit wetenschappelijk oogpunt super interessant. Een punt van aandacht is wel de veiligheid van zowel moeder als kind in geval van een eventuele zwangerschap. Dat verdient aandacht voordat we er op grotere schaal mee aan de slag zouden kunnen gaan.’
