Het kan voor sommigen als een schok aankomen, maar wanneer je dagelijks yoghurt eet bij je ontbijt, consumeer je ook dagelijks grote hoeveelheden bacteriën. En niet zomaar bacteriën, maar melkzuurbacteriën: bacteriën die suikers eten en als afvalstof melkzuur produceren. Eigenlijk moet je zelfs geen yoghurt eten om met melkzuurbacteriën in contact te komen, want de kans is groot dat ze sowieso al aanwezig zijn in of op je lichaam. Bij veel mensen zitten deze bacteriën in het darmkanaal en bij de meeste vrouwen zitten ze in de vagina, waar ze bescherming bieden tegen allerlei minder gewenste micro-organismen. In het algemeen staan melkzuurbacteriën vooral gekend als nuttige micro-organismen. Ze worden bijvoorbeeld gebruikt voor de productie van gefermenteerde voeding: niet alleen yoghurt, maar ook kaas, zuurkool, salami, olijven en zelfs chocola wordt met behulp van melkzuurbacteriën geproduceerd. Een aantal stammen kan je ook bij de apotheker verkrijgen als probiotica; dat zijn bacteriën die onze gezondheid kunnen verbeteren wanneer we ze in voldoende hoeveelheden consumeren.
Gelukkig voor de voedingsindustrie, beginnen de meeste nieuwe namen nog steeds met een L. Zo kan Yakult bijvoorbeeld de afkorting L. casei blijven gebruiken
Nu is er dus groot nieuws over deze micro-vrienden van de mensheid: het geslacht Lactobacillus, één van de grootste groepen van melkzuurbacteriën, is officieel opgesplitst in 25 kleinere geslachten met elk een nieuwe naam. Dat was hoognodig, want het geslacht Lactobacillus was enorm divers, eigenlijk op het abnormale af: de soorten die het omvatte verschilden veel meer van elkaar dan in eender welk ander bacteriegeslacht. Mocht een vergelijkbare situatie zich voordoen voor dieren, zouden we enkel spreken van bijvoorbeeld zoogdieren, en zouden er geen aparte termen bestaan voor kleinere groepen zoals carnivoren, buideldieren, primaten, etc. Dat zou vervelend zijn, want elk van deze kleinere groepen heeft een gedeelde evolutionaire geschiedenis en een aantal unieke kenmerken, wat maakt dat we ze graag als groep kunnen benoemen. Hetzelfde is waar voor kleinere groepen van bacteriesoorten binnen het geslacht Lactobacillus. Daarom hebben wij, samen met een internationaal team van onderzoekers, Lactobacillus dus opgesplitst in 25 kleinere geslachten. Deze geslachten hebben elk hun unieke, specifieke kenmerken. Van het nieuwe geslacht Limosilactobacillus, bijvoorbeeld, leven alle gekende soorten in de darm van dieren. En de soorten van het nieuwe geslacht Fructilactobacillus leven vaak in insecten, en houden van fruit als voedselbron.
Met een nieuwe publicatie in het vaktijdschrift voor de taxonomie van bacteriën (the International Journal of Systematic and Evolutionary Microbiology, of IJSEM), is de splitsing nu officieel. En aangezien de naam van een bacteriesoort bestaat uit de geslachtsnaam gevolgd door een soort-specifiek achtervoegsel (bv. Lactobacillus crispatus), verandert er nu een groot aantal soorten van naam. Zo zullen de bacteriën in je flesje Yakult voortaan Lacticaseibacillus casei heten in plaats van Lactobacillus casei. Gelukkig voor de voedingsindustrie, beginnen de meeste nieuwe namen nog steeds met een L; zo kan Yakult bijvoorbeeld de afkorting L. casei blijven gebruiken. Met deze herclassificatie hopen de wetenschappers dat we op termijn nieuwe inzichten zullen opdoen in wat deze verschillende groepen van melkzuurbacteriën van elkaar onderscheidt, en dat het gemakkelijker zal worden om de juiste stam te selecteren voor de juiste biotechnologische toepassing.
Ken je zelf een aantal Lactobacillus soorten en ben je benieuwd naar wat hun nieuwe naam is? Surf dan zeker eens naar onze webtool.
