Op sociale media circuleren geruchten over mogelijke negatieve effecten van mondmaskers op de gezondheid van lagereschoolkinderen. Klopt dat?
Waar komt dit nieuws vandaan?
Er circuleert een kettingbrief op het internet waarin moord en brand geschreeuwd wordt over de mondmaskerplicht voor kinderen in het basisonderwijs. In de brief worden argumenten aangehaald die waarschuwen voor zogezegde nefaste gevolgen voor de gezondheid. Die gevolgen zouden vooral voortkomen uit een bemoeilijkte ademhaling doorheen het mondmasker (stof of chirurgisch).
- Wanneer we inademen, trekken we zuurstof in onze longen. Wanneer we uitademen, lozen we koolstofdioxidegas (CO2) in de uitgeademde lucht. Een mondmasker zou deze uitwisseling bemoeilijken.
- Als gevolg zou CO2 zich opstapelen tussen het aangezicht en het masker, en een tekort aan zuurstof in de longen ontstaan, zo stellen de auteurs van de kettingbrief.
- De gevolgen daarvan zijn volgens hen verregaand: concentratiestoornissen, leerproblemen en zelfs jongdementie door hersenaantasting op latere leeftijd.
- Ook de immuniteit tegen infecties zou dalen als gevolg van een opstapeling van CO2 in het lichaam, die het bloed zou verzuren. Omdat verzuring de immuniteit ondermijnt, zouden virussen, bacteriën en schimmels vrij spel krijgen en de kinderen ziek maken.
- Naast de kommer en kwel door de verhinderde gasuitwisseling zouden op de mondmaskers al na 20 minuten bacteriën en schimmels groeien, die de kinderen vervolgens zouden inademen.
Mondmaskers zouden daarom, zo menen deze auteurs, meer risico’s dan wetenschappelijk bewezen voordelen hebben.
Hoe moet je dit nieuws interpreteren?
Advies WHO
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) raadt mondmaskers voor kinderen aan (uitsluitend vanaf 6 jaar) wanneer er veel virus circuleert en voldoende afstand houden niet mogelijk is. Jongere kinderen kunnen de maskers niet goed ophouden. Daardoor hebben ze niet het beoogde effect én worden de kinderen te sterk beperkt in hun spel, stelt de WHO. Maskers worden voor alle kinderen afgeraden tijdens het sporten.
In dit filmpje geeft de WHO tips over mondmaskers bij kinderen:
Mondmaskerplicht op school in België
Sinds oktober 2021 worden in diverse landen, waaronder Frankrijk, Italië en België, mondmaskers aanbevolen voor kinderen vanaf 6 jaar. In de Verenigde Staten worden mondmaskers soms al vanaf 2 jaar aanbevolen.
In alle landen waar de mondmaskerplicht voor kinderen werd ingevoerd, steken alarmerende berichten de kop op. Het spreekt voor zich dat dergelijke berichten bekommerde ouders van jonge kinderen ongerust maken.
Positieve impact van mondmaskers bij kinderen
Uit de bestaande studies over de impact van mondmaskerplicht op school blijkt dat deze maatregel het aantal infecties met het coronavirus vermindert.
- Meestal passen de mondmaskers in een geheel van maatregelen, waaronder ook ventilatie. Daardoor is het effect van de maskers alleen moeilijk te becijferen.
- Verder is aangetoond dat maskers weinig zin hebben bij buitenactiviteiten.
Negatieve impact van mondmaskers bij kinderen
De negatieve impact van de mondmaskerplicht bij kinderen is ook onderzocht:
- Studies tonen dat een kwart tot de helft van de bevraagde kinderen het mondmasker inderdaad niet fijn vindt.
- Kinderen vinden het masker soms hinderlijk, omdat het warm en vochtig aanvoelt.
- Wanneer een kind zich benauwd voelt, is dat veeleer het gevolg van een onaangenaam, claustrofobisch gevoel, of zelfs lichte paniek, door het verplichte mondmasker.
- Er is echter geen enkele aanwijzing dat kinderen ziek zouden worden door een mondmasker te dragen.
- Het is wel belangrijk dat je een mondmasker dagelijks vervangt, en stoffen maskers regelmatig wast.
- Ook met een bezweet masker loop je beter niet te lang rond.
- Er zijn evenmin aanwijzingen dat kinderen die vaak een mondmasker moeten dragen meer luchtweginfecties hebben.
- Een mondmasker dragen verhindert de gasuitwisseling tussen zuurstof en CO2 niet: beide gaan vlot door het masker heen.
- Zuurstof en CO2 laten zich niet tegenhouden door papier of stof: ze zijn vele malen kleiner dan de coronavirussen die in minuscule speekseldruppeltjes zitten.
- Omdat de gasuitwisseling niet gehinderd wordt, is er ook geen sprake van een verminderde concentratie of een aantasting van het leervermogen. Chirurgen die vaak uren aan een stuk geconcentreerd opereren, ondervinden ook geen hinder van een masker.
- Dat mondmaskers de immuniteit ondermijnen, is een mythe.
Conclusie
In een aantal landen, waaronder België, zijn kinderen vanaf 6 jaar verplicht om een mondmasker te dragen op school. Kinderen vinden dat zeker niet altijd leuk. Wetenschappelijk onderzoek toont wel dat mondmaskerplicht op school de verspreiding van het virus vermindert, en dat het veelvuldig dragen geen enkele negatieve impact heeft op de gezondheid van het kind. Een mondmasker hindert de uitwisseling van zuurstof en koolstofdioxidegas niet: beide gaan los doorheen papier en stof. Daarom is er geen impact op de immuniteit van het kind, laat staan op het leervermogen of de hersenfuncties.
Referenties
- https://www.who.int/news-room/questions-and-answers/item/q-a-children-and-masks-related-to-covid-19
- Public Health Ontario: Mask Wearing in Children and COVID-19 – What We Know So Far
- https://wexnermedical.osu.edu/blog/masks-oxygen-levels
- https://www.reuters.com/article/uk-factcheck-masks-hypoxia-idUSKBN2AM2IC
- https://www.hopkinsallchildrens.org/ACH-News/General-News/Myths-about-Masks-and-Other-Coronavirus-Facial-Cov
- https://www.healthychildren.org/English/health-issues/conditions/COVID-19/Pages/Mask-Mythbusters.aspx