Nederlanders vinden middel tegen supergif

Nederlandse onderzoekers hebben mogelijk een doorbraak bereikt in de strijd tegen het extreem giftige botulinetoxine.

Botulinetoxine is een van de giftigste stoffen ter wereld. Het neurotoxische gif heeft een verlammende werking op zenuwen die de spieren aansturen. Daardoor treedt er dodelijke spierverslapping op.

Onderzoekers van de Universiteit Utrecht en het Zwitserse Paul Scherrer Institut hebben een antistof vervaardigd die de werking van het gif waarschijnlijk tegen kan gaan. Celbioloog Josta Kevenaar: ‘Onze stof voorkomt dat de zenuwcellen de toxine opnemen. Het gif kan op die manier geen schade meer aanrichten.’

De wetenschappers kwamen tot hun bevindingen door de chemische structuur van zowel het botulinegif als diens receptor gedetailleerd in kaart te brengen. De resultaten van het onderzoek zijn gepubliceerd in het vakblad Nature.

Chemische wapens en Botox

Botulinetoxine is uitermate giftig. Een dosering van amper vijftien nanogram - 0,000000015 gram - is voor de mens al dodelijk. Het gif veroorzaakt de ziekte botulisme, die meestal wordt opgewekt door besmet voedsel te eten. Maar vooral vissen en watervogels zijn vatbaar voor botulisme. Daarnaast wordt botulinetoxine door terroristen gebruikt om chemische wapens te fabriceren.

De ontdekking van de Utrechtse wetenschappers kan leiden tot de ontwikkeling van een middel tegen botulisme. Bovendien zou het mensen preventief kunnen beschermen tegen een chemische aanval met wapens op basis van botulinetoxine.

Ten slotte zou zo'n middel ook medische en cosmetische toepassing van botuline kunnen perfectioneren. Omwille van zijn verlammende werking wordt het gif toegepast om spierspasmen tegen te gaan, maar het helpt ook tegen ouderdomskwaaltjes zoals rimpels. Het merk Botox is een afgeleide van botulinetoxine. (adw)