Ode aan het vaccin

Werd deze pandemie voorbereid? Welke rol spelen 5G, Bill Gates en de hele vaccinatiecampagne erin? Het zijn slechts enkele vragen die aan bod kwamen op het online symposium ‘De mechanismen achter een pandemie’, waarvoor het antivaxerscollectief Artsen voor Vrijheid reclame maakte. Het is duidelijk: dit zijn redelijke lieden wier opinie een ruim publiek verdient.

Dat moeten ze ook bij de VRT hebben gedacht toen ze AvV-oprichter en homeopaat Hilde De Smet een tijdje geleden uitnodigden in De Zevende Dag. Een passage die nogal wat verontwaardigde reacties losmaakte. Was het nu echt nodig deze mensen credibiliteit te geven door ze op de openbare omroep tegenover een gerespecteerd expert als vaccinoloog Pierre Van Damme te plaatsen? Niet gehinderd door enige expertise ter zake en ongebonden door de wetenschappelijke spelregels mocht De Smet lustig kakelen, waarop Van Damme zoveel mogelijk puin mocht ruimen.

Dat ombudsman Tim Pauwels in zijn nabeschouwing tot de conclusie komt dat ‘een rebelse stem in het maatschappelijk debat moet kunnen’, is bijna nog pijnlijker dan het onzalige idee om AvV uit te nodigen. Alsof er nog niet genoeg mensen met vragen en twijfels over de coronavaccins zitten.

De meeste vragen van zogenoemde vaccintwijfelaars – niet te verwarren met rabiate antivaxers – zijn echter volkomen begrijpelijk en legitiem. In Vaccineren, doen of laten? gaan artsen Marleen Finoulst, hoofdredacteur van Gezondheid en Wetenschap en Eos-columnist, en SKEPP-bestuurslid Wietse Wiels dieper in op die vragen. Ze behandelen ook enkele vaak terugkerende vragen en mythes over vaccins. Belasten die het baby-immuunsysteem niet te veel op korte tijd? Is natuurlijke immuniteit niet beter? Zijn de snel ontwikkelde coronavaccins wel veilig? 

Ook vermeend schadelijke ingrediënten zoals formaldehyde en aluminium zijn een vaak terugkerende bezorgdheid. Al blijkt er vijftig keer meer formaldehyde te zitten in een peer dan in een vaccin, en krijgen we dagelijks tien keer meer aluminium binnen via de lucht, ons eten en drinken dan via sommige vaccins. 

Finoulst en Wiels leggen de basisprincipes achter vaccinatie uit. Welke types vaccins zijn er, wat zit er allemaal in, zijn ze veilig en hoe worden ze ontwikkeld? Ze geven ook een beknopt overzicht van de geschiedenis en verdiensten van vaccins. ‘Vaccin’ is afgeleid van ‘vacca’, het Latijnse woord voor koe. Ruim tweehonderd jaar nadat de Britse arts Edward Jenner mensen insmeerde met het vocht uit koepokken en er zo in slaagde ze tegen de pokken te beschermen, zijn we er met de huidige gesofisticeerde mRNA-vaccins in elk geval op technologisch vlak flink op vooruit gegaan. 

Pokken zijn door vaccinatie uitgeroeid en ziektes als polio en de mazelen komen in het Westen nog zelden voor – waardoor mensen zich ironisch genoeg gaan afvragen waarom vaccins überhaupt nog nodig zijn. 

Een hoofdstuk over de psychologische mechanismen achter vaccintwijfel leert dat we ons niet al te veel illusies moeten maken over de kracht van rationele argumenten en feiten. Toch lijsten Finoulst en Wiels ze onverdroten op, in de overtuiging dat iedereen kan helpen om correcte informatie te verspreiden. Het zal dan ook geen spoiler zijn dat het antwoord op de vraag uit de titel overtuigend positief is.