Een eiwit dat doorgaans wordt geassocieerd met herstelprocessen, blijkt de gewrichtsschade bij artrosepatiënten net te versnellen.
Artrose treft wereldwijd meer dan 500 miljoen mensen. De ziekte wordt gekenmerkt door de afbraak van kraakbeen in de gewrichten en is een belangrijke oorzaak van chronische pijn en mobiliteitsverlies.
Prof. Silvia Monteagudo en prof. Rik Lories van het Skeletal Biology and Engineering Research Centre aan de KU Leuven onderzochten samen met hun team welke eiwitten bijdragen aan deze afbraak. Ze ontdekten dat een verhoogde hoeveelheid van het eiwit IGF1 in kraakbeencellen de gewrichtsschade versnelt. Dat was verrassend, omdat IGF1 doorgaans wordt geassocieerd met herstelprocessen. Het benadrukt volgens de onderzoekers hoe complex de mechanismen achter artrose zijn.
Hoop op nieuwe behandelingen
De ontdekking opent de weg naar onderzoek naar nieuwe behandelingen. Uit de eerste onderzoeken bij muismodellen waarbij het team specifiek IGF1 verwijderde, bleek dat dit de kraakbeenschade aanzienlijk verminderde. Volgens de onderzoekers biedt dit een veelbelovend aanknopingspunt voor nieuwe therapieën die de progressie van artrose kunnen vertragen of zelfs stoppen.
‘De huidige behandeling van artrose blijft beperkt tot pijnstillers en oefentherapie’, vertelt prof. Lories. ‘Klassieke pijnstillers hebben een beperkt effect, maar krachtige opioïden worden liefst vermeden omwille van het risico op verslaving. Ontstekingsremmers hebben ook een effect, maar het gebruik hiervan gaat gepaard met neveneffecten, vooral in een oudere, meer gevoelige populatie. Inspuitingen in een aangetast gewricht met corticosteroïden of hyaluronzuurderivaten hebben een beperkt effect, dat bovendien individueel sterk verschilt. De evidence-based medicine achter deze behandelingen is zeer beperkt.’
De onderzoekers werken nu aan de ontwikkeling van IGF1-remmers om hun bevindingen verder te testen in preklinische studies. De eerste resultaten wijzen erop dat het blokkeren van IGF1 bij patiënten kan helpen om hun gewrichtsgezondheid te behouden en gewrichtsvervangende operaties te vermijden.
Na dit preklinisch onderzoek moet gericht ontwikkelingsonderzoek volgen om tot een effectieve therapie te komen. ‘De volgende stap voor ons is het identificeren van moleculen die IGF1 in het gewricht kunnen blokkeren’, vertelt prof. Lories. ‘Dat zou theoretisch kunnen op basis van klassieke farmaca of op basis van biologicals. Dat maakt deel uit van ons vervolgonderzoek.’
Het team hoopt op basis van hun onderzoek echte oplossingen te bieden die niet alleen de symptomen maar ook de oorzaak van de aandoening en de ziekte zelf aanpakken. Deze doorbraak is alvast een belangrijke stap in die richting, ook al is het tijdsvenster tussen een biologische ontdekking en een effectieve behandeling met een geneesmiddel meestal langer dan tien jaar.
De studie ‘IGF1 drives Wnt-induced joint damage and is a potential therapeutic target for osteoarthritis’ door Escribano-Nunez et al. werd gepubliceerd in Nature Communications.
