Reuma is meer dan pijnlijke gewrichten, en de aandoening treft alle leeftijden. Reumatoloog Ann-Sophie De Craemer van het UZ Gent vertelt je in deze aflevering van Vraag Het Aan meer over oorzaken, gevolgen, misverstanden en behandelingen van reuma.
In deze aflevering hoor je onder andere...
- ... dat reuma een verzamelnaam is voor tientallen aandoeningen
- ... welke impact reuma kan hebben op levenskwaliteit
- ... hoe reuma zich kan uiten
- ... dat reuma ook voorkomt bij jonge mensen
- ... hoe reuma ontstaat
- ... welke impact voeding, stress en lichaamsbeweging hebben op symptomen van reuma
- ... of reuma echt afhankelijk is van het weer
- ... welke nieuwe behandelingen er op komst zijn
Expert in deze aflevering
Ann-Sophie De Craemer is klinisch doctoraatsonderzoeker aan de dienst Reumatologie van het Universitair Ziekenhuis Gent. De volgende collega's hielpen mee bij de voorbereiding van de podcast:
prof. dr. Philippe Carron en dr. Gaëlle Varkas, stafleden Reumatologie UZ Gent,
prof. dr. Dirk Elewaut, diensthoofd Reumatologie UZ Gent
prof. dr. Filip Van den Bosch, kliniekhoofd Reumatologie UZ Gent
Een korte selectie uit de antwoorden:
Is reuma een aandoening voor oudere mensen?
Reuma is meer dan pijnlijke gewrichten, en de aandoening treft alle leeftijden. Reumatoloog Ann-Sophie De Craemer van het UZ Gent vertelt je in deze aflevering van Vraag Het Aan meer over oorzaken, gevolgen, misverstanden en behandelingen van reuma.
Wat is reuma?
Reuma is een verzamelnaam voor tientallen aandoeningen die gewrichten, spieren, pezen en zelfs organen kunnen aantasten. Die aandoeningen hebben gemeenschappelijk dat ze veroorzaakt worden door een ontregeld immuunsysteem. Het immuunsysteem is er om ons lichaam te beschermen tegen indringers zoals virussen en bacteriën, maar gaat zich bij iemand met een auto-immuunziekte zoals reuma ook tegen lichaamseigen weefsels en organen keren. Reuma is erfelijk, maar kan ook door allerlei omgevingsfactoren veroorzaakt worden.
Hoe ziet het verloop van reuma eruit?
Bij de meeste patiënten krijgen we de symptomen vrij goed onder controle met medicatie. Toch manifesteren de klachten zich sowieso in ups en downs. Het doembeeld van patiënten die in een rolstoel belanden of krom lopen met een stok is zo goed als verleden tijd.
Is reuma een aandoening voor oudere mensen?
Neen, dat is een hardnekkig misverstand. Reuma treft alle leeftijden, zelfs kinderen. Er zijn zelfs bepaalde vormen van reuma die bijvoorbeeld hoofdzakelijk bij twintigers en dertigers voorkomen. Dat we reuma aan oudere mensen linken, vertraagt de juiste diagnose bij jongeren vaak. Als een dertiger gewrichtsklachten heeft, dan worden die bijvoorbeeld sneller gelinkt aan overbelasting door het werk of sporten dan aan reuma. Zo gaat er vaak tijd verloren.
Hoe beïnvloedt reuma de levenskwaliteit van een patiënt?
Als mensen een diagnose krijgen van reuma, is dat vaak vanwege gewrichtsklachten. Aanvankelijk is er dus vooral veel pijn die op termijn onomkeerbare gewrichtsschade kan veroorzaken. Daarom is de patiënt gebaat bij een vroege diagnose. Pijn kan de levenskwaliteit ernstig beïnvloeden, zowel bij fysiek belastende taken als bijvoorbeeld bij een job waarbij je de hele dag moet zitten. Soms is het nodig om het werk aan te passen, of zelfs van werk te veranderen. Reuma heeft ook een impact op het privéleven. Als er een kinderwens is, dan moet de behandeling aangepast worden. Ook over de vrije tijd hebben patiënten veel vragen: kunnen ze hun favoriete sport blijven uitoefenen? Verre reizen maken is soms ook niet vanzelfsprekend, want bepaalde reisvaccins zijn niet combineerbaar met een behandeling. De meeste behandelingen onderdrukken ook het overactieve immuunsysteem, waardoor de patiënt gevoeliger wordt voor infecties.
Hoeveel mensen lijden aan reuma?
Het is een zeer courante aandoening in de bevolking. Bijvoorbeeld spondyloarthritis is een vorm van reuma die vooral bij jonge mensen treft en ongeveer één à twee procent van de bevolking treft. Reumatoïde artritis ontstaat dan weer eerder vanaf de vijftiger jaren, en treft ongeveer drie procent van de bevolking. Zowel het aantal vastgestelde vormen van reuma als het aantal patiënten neemt toe. De verklaring is zeker niet eenduidig. Ik denk dat we nu vooral meer alert zijn, en ook betere middelen hebben om de diagnose vroeger te stellen.
Hoe raakt het immuunsysteem in de war?
Voor de meeste vormen van reuma is het zo dat er een bepaalde erfelijke aanleg is. Daarnaast is er meestal ook een omgevingsfactor die ervoor zorgt dat het immuunsysteem ontregeld wordt. De exacte trigger is moeilijk te achterhalen bij een individuele patiënt. Er zijn aanwijzingen dat roken of luchtvervuiling zo’n triggers kunnen zijn, maar ook een verstoorde darmflora. Ook een zwangerschap kan een trigger zijn, omdat het immuunsysteem van de moeder op dat moment harder onder druk staat.
Kan wat je eet een impact hebben op reuma?
Je leest van alles op het internet over bepaalde voedingsmiddelen. Er is veel hype over gluten. Ik hoor ook zaken over tomaten. Allerlei dingen die zogezegd goed of niet goed zouden zijn voor reuma. In werkelijkheid is er zeer weinig goed wetenschappelijk bewijs voor. Uiteraard is het wel gewoon een goed idee om geen overgewicht te hebben en gezond te leven, daar hoort gezonde voeding ook bij.
