Een ontdekking die de normale overgang van sperma van een dikke gel naar een vloeistof blokkeert, is veelbelovend voor de ontwikkeling van een nieuwe vorm van anticonceptie.
Vrij verkrijgbare anticonceptiva zoals condooms en zaaddodende middelen hebben een gemiddeld faalpercentage van 13 tot 21%. Op hormonen gebaseerde anticonceptiva zoals een spiraaltje of de pil hebben een grotere kans van slagen, maar kunnen gepaard gaan met bijwerkingen en zijn bovendien niet overal even gemakkelijk te verkrijgen. Resultaten van een nieuwe studie lijken veelbelovend te zijn voor de ontwikkeling van een alternatieve vorm van niet-hormonale, vrij verkrijgbare anticonceptie.
Onder normale omstandigheden zorgt het Prostaat Specifiek Antigeen (PSA) er na een ejaculatie voor dat sperma van een dikke gel naar een vloeistof omgezet wordt. Dit maakt het makkelijker voor de zaadcellen om zich door het vrouwelijk voorplantingssysteem te verplaatsen op jacht naar een eicel. Het blokkeren van PSA in menselijke ejaculaatmonsters houdt sperma in zijn dikke vorm, waardoor de cellen als het ware gevangen worden in een gel-achtig netwerk, zo schrijft het team in het tijdschrift Biology of Reproduction.
‘Je moet dit anticonceptiemiddel onmiddellijk vóór de geslachtsgemeenschap in de vagina gebruiken’
Het team van onderzoekers van Washington University werkt sinds 2015 aan deze anticonceptiemethode nadat per ongeluk werd ontdekt dat sommige vrouwelijke muizen in een ander reproductief onderzoek niet zwanger konden worden. Uit verder onderzoek bleek dat het sperma van het mannetje in vaste vorm bleef. De onderzoekers probeerden vervolgens het sperma-uitvloeiingsproces bij muizen expres te stoppen. En met behulp van een niet-specifieke proteaseremmer genaamd AEBSF, waren ze in staat om de beweging van het sperma te verstoren en de vruchtbaarheid bij muizen te verminderen.
Situatie in de mens
De huidige studie werd in gang gezet om te zien of de resultaten vertaald konden worden naar menselijke monsters. Het team ontdekte dat AEBSF een anticonceptief effect had, maar het was nog onduidelijk of dit simpelweg te wijten was aan de giftigheid van de stof. Vervolgens gebruikten ze een antilichaam om PSA in menselijk sperma te targeten. PSA is het primaire actieve eiwit in het vloeibaar maken van het sperma en wordt in grote hoeveelheden uitgescheiden door de prostaatklier, die wel bij mensen aanwezig is, maar niet bij muizen.
Joy Winuthayanon (Washington University), een van de onderzoekers betrokken bij de studie: ‘Je moet dit anticonceptiemiddel onmiddellijk vóór de geslachtsgemeenschap in de vagina gebruiken. Het kan worden toegediend in de vorm van een gel, vergelijkbaar met een glijmiddel of zaaddodend middel. Wel wil zij benadrukken dat het bedoeld is voor gecombineerd gebruik met een condoom. Het gebruik van de gel alleen voorkomt immers geen seksueel overdraagbare aandoeningen. Daarnaast zal er meer onderzoek moeten volgen om de veiligheid en eventuele bijwerkingen beter in kaart te brengen.’
