‘Spiegelaminozuren’ kunnen nieuwe medicijnen tegen griep en ebola opleveren

Aminozuren worden weleens de bouwstenen van het leven genoemd. Samen vormen ze peptiden, die dan weer samenklitten tot eiwitten – de werkpaarden van de biologische cel. Onze cellen kennen twintig verschillende soorten aminozuren, die elk gecodeerd worden door een welbepaalde opeenvolging van letters in het DNA.

Maar eiwitten zijn niet alleen nuttig in onze cellen, ze kunnen ook worden aangewend ter bestrijding van ziektekiemen zoals virussen en bacteriën. Als een eiwit bindt aan een receptor van zo’n ziektekiem, waardoor die haar slagkracht verliest, is het een potentiële kandidaat voor een geneesmiddel of een vaccin.

Om de kansen om nieuwe, efficiënte en veilige medicijnen te vinden, te verhogen, hebben Amerikaanse biologen nu het arsenaal aan eiwitten waaruit farmaceutische onderzoekers putten in hun dagdagelijkse zoektocht, in één klap gevoelig hebben uitgebreid.

Ze deden dat door te focussen op het spiegelbeeld van natuurlijke aminozuren. Deze ‘spiegelaminozuren’ hebben dezelfde structuur maar een andere oriëntatie, waardoor ze nauwelijks worden gebruikt in onze cellen. Maar evengoed kunnen ze samenklitten tot kunstmatige eiwitten, die de onderzoekers ‘xenoproteïnen’ noemen.

De wetenschappers voegden de daad bij het woord en creëerden meteen een paar miljoen verschillende soorten van deze eiwitten. Daarenboven ontwikkelden ze een manier om snel het kaf van het koren te scheiden, door te kijken welke xenoproteïnen aan een interessant biologisch target binden, en welke niet.

Onder de eerste lading nieuwe eiwitten zaten er al een tiental die bleken te binden aan het griepvirus, en zelfs aan dodelijke ziektekiemen zoals de miltvuurbacterie en aan (een manteleiwit van) het ebolavirus.